કાં તો સરકાર બચશે અથવા તો દેશ: IMF ની શરતોના કારણે પાકિસ્તાનમાં સ્થિતિ ભયાનક

પાકિસ્તાન પોતાના ઇતિહાસના સૌથી ખરાબ સમય
પોતાના ઈતિહાસની સૌથી મોટી આર્થિક કટોકટીનો સામનો કરી રહેલા પાકિસ્તાન (પાકિસ્તાન ઈકોનોમિક ક્રાઈસિસ)ની સ્થિતિમાં સુધારો દેખાઈ નથી રહ્યો. દેશનો વિદેશી હૂંડિયામણ ભંડાર દરરોજ પસાર થઈ રહ્યો છે અને ડૂબતી અર્થવ્યવસ્થાને બચાવવા માટે સરકાર પાસે મર્યાદિત વિકલ્પો બાકી છે. આમાંની એક ઇન્ટરનેશનલ મોનેટરી ફંડની મદદ છે. જો કે, IMFએ ગરીબ પાકિસ્તાનને લોન આપવા માટે કેટલીક શરતો મૂકી છે. જેના કારણે દેશમાં અશાંતિનું વાતાવરણ પેદા થયું છે.

વૈશ્વિક સંસ્થાઓ કેટલીક શરતોને આધિન લોન આપવા તૈયાર
વૈશ્વિક સંસ્થા ટૂંક સમયમાં શરતોની અંતિમ યાદી જાહેર કરી શકે છે. IMFએ લોન માટે મૂકી છે આ મોટી શરત ANIના રિપોર્ટ અનુસાર સૌથી મોટા આર્થિક સંકટમાં ફસાયેલા પાકિસ્તાનને મદદ કરવા માટે ઇન્ટરનેશનલ મોનેટરી ફંડ દ્વારા નક્કી કરવામાં આવેલી શરતો દેશની સરકાર માટે માથાનો દુખાવો બની રહી છે. હકીકતમાં, IMFએ શેહબાઝ શરીફની સરકારને ગ્રેડ 17 અને તેનાથી ઉપરના રેન્કના સરકારી અધિકારીઓની સંપત્તિની વિગતો શેર કરવાની માંગ કરી છે. આટલું જ નહીં આ તમામ અધિકારીઓ ઉપરાંત તેમના પરિવારજનોની સંપત્તિની વિગતો પણ માંગવામાં આવી છે.

અધિકારીઓની સંપત્તી જાહેર કરે તો આર્મી તખતા પલટ કરી શકે છે
બાજવા સહિત અનેક ઉદાહરણો છે.પાકિસ્તાનમાં છેલ્લા કેટલાક સમયથી આવા અનેક આંકડાઓ સામે આવ્યા છે. જેમાં નેતાઓ અને અધિકારીઓ ગરીબ દેશના લોકો અને તેમના પરિવારો સમૃદ્ધ થઈ રહ્યા છે. આનું સૌથી મોટું ઉદાહરણ પાકિસ્તાનના ભૂતપૂર્વ આર્મી ચીફ જનરલ કમર જાવેઝ બાજવા છે. જેમના કાર્યકાળ દરમિયાન માત્ર તેમની જ નહીં પરંતુ તેમના પરિવારની સંપત્તિ પણ એવી રીતે વધી કે તે હેડલાઇન્સ બની ગઈ. બાજવાની પુત્રવધૂ મહનૂર સાબીર તેના લગ્નના નવ દિવસ પહેલા જ અબજોપતિ બની ગઈ હતી. બાજવા જ નહીં, પાકિસ્તાની નેતાઓની સંપત્તિ પણ ચર્ચાનો વિષય બની છે. આવી સ્થિતિમાં જો પાકિસ્તાન સરકાર IMFની આ શરત સ્વીકારે છે તો મોટા ચોંકાવનારા ખુલાસા થઈ શકે છે.

બે દિવસમાં લેવાશે નિર્ણય
શહેબાઝ સરકાર પાકિસ્તાનને મદદ કરવા માટે ઈન્ટરનેશનલ મોનેટરી ફંડ દ્વારા નક્કી કરાયેલી શરત પર વાટાઘાટો કરવાની પ્રક્રિયામાં છે અને તેણે બે દિવસમાં નિર્ણય લેવાનો છે. રિપોર્ટ અનુસાર, તેને અંતિમ સ્વરૂપ આપવા માટે IMF દ્વારા 9 ફેબ્રુઆરી, 2023ની તારીખ નક્કી કરવામાં આવી છે. હાલમાં, પાકિસ્તાનની સંપૂર્ણ આશા IMF પર ટકેલી છે કે તે સંકટમાંથી બહાર નીકળી શકે, કારણ કે તેણે ઘણા દેશોની સામે હાથ ફેલાવ્યા છે, પરંતુ તેને ચારે બાજુથી નિરાશા સાપડી છે. વિદેશી મુદ્રા ભંડાર લગભગ તળીયાઝાટક થઇ ચુક્યો છે.

પાકિસ્તાની નાગરિકોનું જીવન ખુબ જ ખરાબ સ્તર સુધી પહોંચ્યું
પાકિસ્તાનમાં મોંઘવારી આસમાને છે અને લોકોનું જીવન મુશ્કેલ બની ગયું છે. પાકિસ્તાન ફોરેક્સ રિઝર્વની વાત કરીએ તો, તે દરેક પસાર થતા દિવસે ઘટી રહ્યો છે. 4 ફેબ્રુઆરીના રોજ દેશનો વિદેશી હૂંડિયામણ અનામત ઘટીને માત્ર $3.08 બિલિયન થઈ ગયો હતો. જો તમે તેને બીજા શબ્દોમાં સમજીએ તો પાકિસ્તાનની તિજોરીમાં એક અઠવાડિયા કરતાં પણ ઓછા પૈસા બચ્યા છે. આવશ્યક ચીજવસ્તુઓની આયાત ન કરી શકવાને કારણે દેશમાં લોટ-દાળ-ભાત-દૂધથી લઈને ચિકન, ગેસ, દવાઓ જેવી વસ્તુઓની અછત વધી ગઈ છે.

લોકો અન્ન માટે લડી રહ્યા છે
લોકો અન્ન માટે લડી રહ્યા છે.પાકિસ્તાન દેવા તળે દબાયેલું છે. ગયા વર્ષના ભયંકર પૂરે દેશની સ્થિતિ વધારે ખરાબ કરી છે. જાન-માલની સાથે ભારે આર્થિક નુકસાન કર્યું હતું. તે જ સમયે, લગભગ $ 130 બિલિયનના દેવા હેઠળ દટાયેલા દેશમાં ખાલી સરકારી તિજોરીને કારણે, વધુ લોન લેવાની જરૂરિયાત ઊભી થઈ છે. પાકિસ્તાન ચીન, UAE સહિત ઘણા દેશોનું દેવું છે. સરકાર આ નિર્ણયો કેવી રીતે લઈ રહી છે? સરકારી તિજોરીની મુદત પૂરી થવા વચ્ચે આર્થિક સંકટને પહોંચી વળવા સરકારને તેના સ્તરે કોઈ વિકલ્પ દેખાતો નથી. આ જ કારણ છે કે તે વિચિત્ર નિર્ણયો લઈ રહી છે.

પાકિસ્તાન પર આર્થિક ઉપરાંત હવે ઉર્જા સંકટના કારણે સ્થિતિ બગડે તેવી આશંકા
આર્થિક કટોકટી વચ્ચે ઉર્જા સંકટને કારણે સરકારે દેશભરના માર્કેટ-મેરેજ હોલને વહેલી તકે બંધ કરવાનો આદેશ આપ્યો હતો. એટલું જ નહીં, સરકારી કચેરીઓને દિવસના અજવાળામાં બેઠકો યોજવા સૂચના આપવામાં આવી હતી. 100 વોટના પીળા બલ્બ અને પંખાનું ઉત્પાદન બંધ કરવાનો આદેશ આપવામાં આવ્યો હતો.તેમ છતાં તે બરાબર હતું, હાલમાં જ 3 ફેબ્રુઆરી 2023ના રોજ સરકારે દેશને લગતા મફત માહિતીના સ્ત્રોત ઓનલાઈન જ્ઞાનકોશ વિકિપીડિયાને પણ બ્લોક કરી દીધો હતો. જો કે, હવે સમાચાર આવ્યા છે કે, વડાપ્રધાન શેહબાઝ શરીફે અધિકારીઓને ઠપકો આપ્યા બાદ તરત જ વિકિપીડિયાને અનબ્લોક કરવાનો આદેશ આપ્યો છે.