રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધની સુરતમાં અસરઃ હીરા ઉદ્યોગમાં દોઢ વર્ષથી મંદી, કામના કલાકો ઘટ્યા અઠવાડિયામાં 2 દિવસ રજા
સંજયસિંહ રાઠોડ.સુરતઃ રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે ચાલી રહેલા યુદ્ધની સીધી અસર ડાયમંડ સિટી સુરતના હીરા ઉદ્યોગ પર પડી છે. રશિયા ભારતના હીરા ઉદ્યોગમાં લગભગ 35…
ADVERTISEMENT
સંજયસિંહ રાઠોડ.સુરતઃ રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે ચાલી રહેલા યુદ્ધની સીધી અસર ડાયમંડ સિટી સુરતના હીરા ઉદ્યોગ પર પડી છે. રશિયા ભારતના હીરા ઉદ્યોગમાં લગભગ 35 ટકા હીરાની નિકાસ કરતું હતું, પરંતુ અમેરિકા દ્વારા રશિયા પર લાદવામાં આવેલા અનેક પ્રતિબંધોને કારણે રશિયા તેની ખાણોમાંથી નીકળતા હીરાને સીધા ભારતમાં મોકલી શકતું નથી. પરિણામે છેલ્લા દોઢ વર્ષથી માત્ર સુરતનો હીરા ઉદ્યોગ જ નહીં પરંતુ ભારતનો હીરા ઉદ્યોગ રશિયન હીરાની અછત અનુભવી રહ્યો છે. જેના કારણે હીરા ઉદ્યોગ મંદીમાંથી પસાર થઈ રહ્યો છે. વિશ્વમાં ઉત્પાદિત હીરાનું સૌથી વધુ કટિંગ અને પોલિશિંગ ગુજરાતના સુરતની ડાયમંડ ફેક્ટરીમાં થાય છે. સુરતનો હીરા ઉદ્યોગ લાખો લોકોને રોજગારી આપે છે. સુરતની હીરાની ફેક્ટરીમાં કામ કરતા હીરા કામદારો આજે ઘણી સમસ્યાઓનો સામનો કરી રહ્યા છે.
શું કહે છે હીરા ઉદ્યોગ સાથે જોડાયેલા વેપારીઓ
જેમ્સ એન્ડ જ્વેલરી એક્સપોર્ટ પ્રમોશન કાઉન્સિલના રિજનલ ચેરમેન દિનેશભાઈ નાવડિયાએ જણાવ્યું હતું કે સુરતનો હીરા ઉદ્યોગ છેલ્લા દોઢ વર્ષથી મંદીમાંથી પસાર થઈ રહ્યો છે. આ મંદી પાછળનું સૌથી મોટું કારણ રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે ચાલી રહેલું યુદ્ધ છે અને અમેરિકામાં ચાલી રહેલી મંદી પણ એક કારણ છે. યુદ્ધના કારણે અમેરિકાએ રશિયા પર અનેક પ્રકારના પ્રતિબંધો લગાવ્યા છે. આ પ્રતિબંધોને કારણે રશિયાથી ભારતમાં આવતા નાના કદના હીરા આવી શકતા નથી. રફ હીરાના 29 ટકા માત્ર રશિયામાંથી આયાત કરવામાં આવ્યા હતા, જો આપણે નગ્ન રીતે જોઈએ તો પણ સૌથી પાતળા કદના હીરા રશિયામાંથી આયાત કરવામાં આવે છે. સુરતના હીરા બજારમાંથી 70 થી 72 ટકા પોલિશ્ડ હીરા એકસાથે ચીન અને અમેરિકામાં નિકાસ થાય છે. ચીન અને અમેરિકામાં મંદીને કારણે જે માંગ હોવી જોઈએ તે નથી. લેબગ્રોન ડાયમંડે રોજગારીના નવા વિકલ્પો પણ ખોલ્યા છે, આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં તેની માંગ વધી રહી છે, પરંતુ મંદીના કારણે હીરા કામદારોની બેરોજગારીની વાત તદ્દન ખોટી છે, તેમને કામ ઓછું મળી રહ્યું છે, તે યોગ્ય છે. સુરતના હીરાના કારખાનામાં રજાના દિવસે અઠવાડિયામાં 2 દિવસની રજા રાખવામાં આવે છે, તેના કારણે કોઈ હીરા કામદારે આત્મહત્યા કરી હોય તે હકીકત અમે સ્વીકારતા નથી. સુરતમાં લાખો શ્રમિકો હીરા ઉદ્યોગ સાથે સંકળાયેલા છે, જો તે કોઈ કારણસર આત્મહત્યા કરે તો તેનું નામ માત્ર હીરા કામદાર તરીકે જ મીડિયામાં આવે છે, તેની પાછળનું કારણ જાણવાની જરૂર છે.ત્રણ લાખ કામદારોને પગાર વગર નોકરીમાંથી કાઢી મુકવાની વાત પણ ખોટી છે. વેકેશન હોય છે અને વેકેશન દરમિયાન પગાર સાથે રજા મળતી નથી, વર્ષોથી હીરા ઉદ્યોગમાં આવું ચાલે છે. જ્યાં સુધી ફેક્ટરી બંધ થવાની વાત છે તો દિનેશ નાવડિયાએ જણાવ્યું હતું કે જો રફ ડાયમંડનો પુરવઠો નહીં મળે તો સમસ્યા સર્જાશે, પરંતુ જો લેબગ્રોન ડાયમંડ માર્કેટ ખુલશે તો કદાચ અન્ય વિકલ્પ પણ ઉપલબ્ધ થશે.
આબુરોડ ખાતે ગુજરાત-રાજસ્થાન બોર્ડર રેન્જ પોલીસ અધિકારીઓની બેઠક, શું થઈ ચર્ચા
સુરતના હીરાના વેપારી ડીકે ચૌધરીએ જણાવ્યું કે તેઓ રિયલ ડાયમંડ, સીબીડી અને લેબગ્રોન ડાયમંડના ઉત્પાદક પણ છે. તેમાંથી મોટી સંખ્યામાં ડાયમંડ ફેક્ટરીમાં કામ કરે છે. ચૌધરીએ આજ તકને કહ્યું કે રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ પછી બજાર ધીમે ધીમે નીચે જઈ રહ્યું છે. અત્યારે 30 ટકા માર્કેટ નીચે જઈ રહ્યું છે, ઉપર આવવાની કોઈ વાત નથી. અમેરિકામાં મંદી હોવાથી રિયલ ડાયમંડ માર્કેટ ધીમે ધીમે નીચે જઈ રહ્યું છે. લગગ્રુન ડાયમંડના આગમનને કારણે કામદારોને એક વિકલ્પ મળ્યો છે, જો તે ન આવ્યો હોત તો હાલત ખૂબ જ ખરાબ હોત. મંદીના કારણે અઠવાડિયામાં બે દિવસની રજા હોય છે અને એક દિવસમાં 10 દિવસ કામ ચાલતું હતું, તે ઘટાડીને 7 કલાક કરવામાં આવ્યું છે, તેમાં 30 ટકાનો ઘટાડો થયો છે, પરંતુ કારખાનાના માલિક અને કામદારો કામ કરે છે. આ આંતરરાષ્ટ્રીય મંદી છે, ભારતમાં કોઈ મંદી નથી, બહાર વધુ મંદી છે, ભારતનું ચલણ મજબૂત છે. ભારતમાં લેપગ્રોનનો ટ્રેન્ડ છે, જો તે શરૂ થશે, તો બધા હીરા પહેરશે, તેની કિંમત માત્ર 15 ટકા આવે છે. જ્યાં સુધી રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ બંધ નહીં થાય ત્યાં સુધી આંતરરાષ્ટ્રીય મંદી રહેશે.
ADVERTISEMENT
ADVERTISEMENT