Chandrayaan-3 Landing રાત્રે કેમ કરાવી રહ્યું છે ISRO? અંધારામાં ઉતારવા પાછળનું શું કારણ છે?

નવી દિલ્હી : શા માટે ISRO તેનું ચંદ્ર મિશન ચંદ્રયાન-3 23 ઓગસ્ટે સાંજે 05:30 થી 06:30 વચ્ચે ચંદ્રની સપાટી પર ઉતરાણ કરી રહ્યું છે? તે આ કામ દિવસના અજવાળામાં પણ કરી શક્યું હોત. શું ચંદ્રયાન-3ના લેન્ડરના ઉતરાણને સૂર્ય સાથે કોઈ સંબંધ છે કે નહીં? શું ઇસરો અંધારામાં ચંદ્ર પર ઉતરશે?

ચંદ્રયાન-3 નું લેન્ડર સાંજે 06.04 મિનિટે ઉતરશે

ચંદ્રયાન-3નું લેન્ડર 23 ઓગસ્ટ, 2023 ના રોજ સાંજે 5.30 થી 6.30 વાગ્યાની વચ્ચે કોઈપણ સમયે ચંદ્રની સપાટી પર સફળતાપૂર્વક ઉતરાણ કરી શકે છે. બાય ધ વે સાચો સમય 06:04 છે. પરંતુ થોડો ગાળો રાખવો જરૂરી છે. કારણ એ છે કે, લેન્ડર સંપૂર્ણપણે ઓટોમેટિક છે. તે પોતે ઉતરાણની જગ્યા શોધી લેશે અને સમય પણ તે નક્કી કરશે અને ત્યાર બાદ ઉતરશે. આ કામ માટે સમય લાગશે પરંતુ સવાલ એ ઉઠે છે કે, ઈસરો સાંજે લેન્ડિંગ કેમ કરી રહ્યું છે.

શું તે અંધારામાં ચંદ્રની સપાટી પર ઉતરશે?

પૃથ્વી પર ઉતરવાનો સમય સાંજનો છે. જ્યારે વિક્રમ લેન્ડર ચંદ્ર પર ઉતરશે તે સમયે ત્યાં સૂરજ ઊગતો હશે. ઈસરોના વડા ડૉ. એસ. સોમનાથે જણાવ્યું કે તે સમયે જ્યારે આપણે ચંદ્રની સપાટી પર વિક્રમ લેન્ડર લેન્ડ કરી રહ્યા છીએ. તે સમયે પૃથ્વી પર સાંજ પડી હશે પણ સૂર્ય ચંદ્ર પર ઉગ્યો હશે. આવું એટલા માટે કરવામાં આવી રહ્યું છે. જેથી લેન્ડરને 14 થી 15 દિવસ સુધી સૂર્યપ્રકાશ મળી રહે. જેથી તે તમામ વૈજ્ઞાનિક પ્રયોગો યોગ્ય રીતે કરી શકે. વિક્રમ લેન્ડર – પ્રજ્ઞાન રોવર વિક્રમ લેન્ડર અને પ્રજ્ઞાન રોવરને એવી રીતે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યા છે કે, તેઓ સૂર્યપ્રકાશમાંથી ઊર્જા લઈને ચંદ્ર પર એક દિવસ વિતાવી શકે.

ચંદ્રનો એક દિવસ પૃથ્વીના 14 દિવસ બરાબર છે

ચંદ્રનો એક દિવસ પૃથ્વીના 14 દિવસ બરાબર છે. પરંતુ એમ ન કહી શકાય કે આ બંનેમાંથી એક પણ ફરી કામ કરી શકશે નહીં. શક્ય છે કે જ્યારે સૂર્ય ફરીથી ઉગે ત્યારે આ બંને ફરી સક્રિય થઈ જાય. કારણ કે એકવાર સૂર્યાસ્ત થયા પછી લેન્ડર અને રોવરને ઊર્જા મળશે નહીં. તેઓ કામ કરવાનું બંધ કરશે. ISROના પરીક્ષણો દર્શાવે છે કે, લેન્ડર અને રોવરની બેટરી ચાર્જ કરવા માટે પૂરતી શક્તિ ધરાવે છે અને જ્યારે સૂર્ય ફરી ઉગે છે ત્યારે કામ કરવાનું શરૂ કરે છે. આ આગામી 14 દિવસમાં અથવા થોડા વધુ સમયમાં શક્ય છે. ચંદ્રયાન-3ના કેમેરા પુષ્ટિ કરશે કે, તે જ્યાં ઉતરશે તે જગ્યા સુરક્ષિત છે. લેન્ડરના ઉતરાણ બાદ પ્રજ્ઞાન રોવર બહાર આવશે.

ચાર વર્ષ બાદ પહેલીવાર છે જ્યારે ચંદ્રયાન ફરી ઉતરવાનો પ્રયાસ કરશે

હાલમાં ચંદ્રયાન-3ની સ્થિતિ સંપૂર્ણ છે. ઉતરાણની તારીખ 23 ઓગસ્ટ છે. ચંદ્રયાન-2ના લેન્ડરના અસફળ લેન્ડિંગના ચાર વર્ષ બાદ આ પ્રથમ વખત છે. જ્યારે ફરી આટલો મોટો પ્રયાસ કરવામાં આવી રહ્યો છે. ઉતર્યા બાદ વિક્રમના પેટનો દરવાજો ખુલશે. તે પછી પ્રજ્ઞાન રોવર અંદરથી બહાર આવશે અને તેના પ્રયોગો પૂર્ણ કરશે. પ્રજ્ઞાન રોવર કેમેરા અને અવરોધોથી બચવા માટે અવોઈડન્સ સિસ્ટમથી પણ સજ્જ છે.

પ્રજ્ઞાન રોવર ફક્ત વિક્રમ લેન્ડરની આસપાસ જ કામ કરશે

પ્રજ્ઞાન રોવર ફક્ત વિક્રમ લેન્ડરની આસપાસ જ કામ કરશે. તે બહુ દૂર જઈ શકતું નથી. તે એટલું જ આગળ વધી શકે છે જ્યાં સુધી વિક્રમ લેન્ડર તેની સાથે સંપર્ક સ્થાપિત કરી શકે. અને નજર રાખી શકે. ચંદ્રયાન-3ના લેન્ડર સાથે સંપર્ક સ્થાપિત કરવા માટે ઈસરોએ બે માધ્યમોનો આશરો લીધો છે. પહેલું એ છે કે, આ વખતે ચંદ્રયાન-3માં ઓર્બિટર મોકલવામાં આવ્યું નથી. તેની જગ્યાએ પ્રોપલ્શન મોડ્યુલ મોકલવામાં આવ્યું છે. જેનો હેતુ માત્ર ચંદ્રયાન-3ના લેન્ડર મોડ્યુલને ચંદ્રની નજીક લાવવાનો હતો. આ ઉપરાંત, લેન્ડર અને બેંગલુરુ સ્થિત ઈન્ડિયન ડીપ સ્પેસ નેટવર્ક (IDSN) વચ્ચે સંપર્ક સ્થાપિત થવાનો હતો.