અમરમણિ ત્રિપાઠી જેવા માફિયા કેમ બન્યા યોગીની મજબુરી? બ્રહ્મ સમાજને મનાવવો મોટો પડકાર

લખનઉ : માફિયામાંથી રાજકારણી બનેલા અમરમણિ ત્રિપાઠી, ઉત્તર પ્રદેશ સરકારના ભૂતપૂર્વ પ્રધાન, જેઓ મધુમિતા શુક્લા હત્યા કેસમાં આજીવન કેદની સજા ભોગવી રહ્યા છે, તેમને તેમના સારા વર્તન અને ઉંમરના આધારે મુક્ત કરવામાં આવી રહ્યા છે. માફિયાઓ સામે ઝીરો ટોલરન્સની નીતિ અપનાવનાર યુપી સરકારે આ નિર્ણય કેમ લેવો પડ્યો?

20 વર્ષ પહેલા લખનઉમાં એક કવિયત્રીની હત્યા થઇ હતી

20 વર્ષ પહેલા યુપીની રાજધાની લખનૌમાં એક કવિયત્રીની તેના ઘરમાં ગોળી મારીને હત્યા કરવામાં આવી હતી. પોસ્ટમોર્ટમ રિપોર્ટમાં પોલીસને ખુલાસો થયો છે કે, કવિતા મધુમિતા શુક્લા 7 મહિનાની ગર્ભવતી હતી. સીબીઆઈ તપાસ થાય છે અને રાજ્ય સરકારના મજબૂત મંત્રી અમરમણિ ત્રિપાઠીની ધરપકડ કરવામાં આવે છે. બાદમાં તેની પત્ની મધુમણિની પણ ધરપકડ કરવામાં આવી છે. ગુનાહિત છબી ધરાવતા અમરમણિ ત્રિપાઠી પર ઘર પડાવી લેવા, ધમકી આપવા, અપહરણ વગેરેનો પણ આરોપ છે.

માફીયાઓ વિરુદ્ધ કડક કાર્યવાહી માટે યોગી સરકારની સરાહના

વીસ વર્ષ પછી માફિયાઓ પર કડક કાર્યવાહી માટે પ્રખ્યાત યુપી સરકારે અમરમણીની માફી સ્વીકારી અને તેને જેલમાંથી બહાર આવવામાં મદદ કરી. આવી સ્થિતિમાં યુપી સરકાર પર આરોપ લાગશે તે નિશ્ચિત હતું. આખરે જે સરકાર માફિયાઓ સામે સતત કાર્યવાહી કરવા માટે દેશ અને દુનિયામાં લોકપ્રિય બની રહી છે, તેણે એક દોષિત વ્યક્તિ પ્રત્યે અચાનક આટલી દયા કેમ દાખવી? જ્યારે મધુમિતાની બહેન નિધિ શુક્લા અમરમણિની રિલીઝનો સતત વિરોધ કરી રહી છે. તેણે મણિ પરિવાર તરફથી પોતાના જીવના જોખમ વિશે પણ જણાવ્યું છે. તો શું એ કહેવું યોગ્ય છે કે કોંગ્રેસ સક્રિય થવાને કારણે પૂર્વ યુપીમાં બ્રાહ્મણ મતોના વિઘટનથી ભાજપ ચિંતિત છે? તો શું કારણ છે કે ભાજપ અમરમણિ ત્રિપાઠીને મેદાનમાં ઉતારે છે.

ભાજપ અમરમણિ ત્રિપાઠીને પાર્ટીમાં લે તેવી શક્યતા

જો કે, હજુ સુધી એવા કોઈ સંકેત મળ્યા નથી કે ભાજપ અમરમણિ ત્રિપાઠીને પાર્ટીમાં સામેલ કરશે. જોકે તેમના પુત્ર અમનમણિ સતત ભાજપના સંપર્કમાં છે. ચાલો જોઈએ કે યુપીમાં અમરમણિ ત્રિપાઠીનો સિક્કો કેટલો ચાલી રહ્યો છે? અને તેઓ ભવિષ્યની ચૂંટણીમાં ભાજપ માટે કેવી રીતે અસરકારક સાબિત થઈ શકે? જાહેરાત પૂર્વાંચલમાં બ્રાહ્મણ વિ ઠાકુરનું લોહિયાળ રાજકારણ ગોરખપુર યુપીના રાજકારણમાં બ્રાહ્મણ વિ ઠાકુર રાજકારણનું કેન્દ્ર રહ્યું છે. ભારતીય રાજકારણમાં જ્ઞાતિઓ વચ્ચે રાજકીય સર્વોપરિતા માટેની લડાઈ નવી વાત નથી. પરંતુ ગોરખપુરમાં આ સર્વોપરિતાની લડાઈ ખાસ બની છે કારણ કે અહીં ડઝનેક હત્યાઓ થઈ ચૂકી છે.

ગોરખનાથ મઠના મહંત હંમેશા ઠાકુર પરિવારના હોય છે

ગોરખનાથ મઠના મહંતો માત્ર ઠાકુર પરિવારોમાંથી જ રહ્યા છે. ગોરખનાથ મંદિરના તત્કાલીન મહંત દિગ્વિજય નાથના સમયમાં ગોરખપુર યુનિવર્સિટીના તત્કાલીન વીસી સુરત નારાયણ મણિ ત્રિપાઠીના સમયમાં આ વર્ચસ્વનું યુદ્ધ લોહિયાળ બન્યું હતું. સુરત પાછળ માફિયા ડોન હરિશંકર તિવારીનો ઉદય નારાયણ મણિ ત્રિપાઠીને જ કહેવામાં આવ્યો હતો. જેણે હરિશંકર તિવારીને શક્તિશાળી મઠ સાથે સ્પર્ધા કરવા તૈયાર કર્યા. હરિશંકર તિવારીએ લગભગ 4 દાયકા સુધી બ્રાહ્મણો વતી મોરચો સંભાળ્યો. ગોરખપુરનું સ્થાનિક રાજકારણ હરિશંકર વિરુદ્ધ વીરેન્દ્ર શાહી, હરિશંકર વિરુદ્ધ વીર બહાદુર સિંહ, હરિશંકર વિરુદ્ધ યોગી આદિત્યનાથના રૂપમાં ચાલતું હતું.

તિવારી વિરુદ્ધ શાહી વચ્ચે ગેંગવોર

હરિશંકર તિવારી વિ વિરેન્દ્ર શાહી વચ્ચેના ગેંગ વોર દરમિયાન, ગોરખપુર વિશ્વમાં બીજા ક્રમે સૌથી વધુ ગુનાખોરી વાળા સ્થળ તરીકે કુખ્યાત બન્યું હતું. આ તે સમય હતો જ્યારે સબ-ઇન્સ્પેક્ટરનો પુત્ર અમરમણિ ત્રિપાઠી માફિયા ડોન હરિશંકર તિવારીના કેમ્પનો મુખ્ય સભ્ય બની ગયો હતો. હરિશંકર તિવારી અમરમણિને તેમના કટ્ટર હરીફ વીરેન્દ્ર શાહી સામે ટક્કર આપે છે. જો કે, પાછળથી અમરમણિ અને હરિશંકર તિવારી વચ્ચે નૌતનવાનની રાજનીતિને લઈને ઊંડા મતભેદો સર્જાયા હતા. હરિશંકર તિવારી અને અમરમણિ એકબીજાના વિરોધી બની ગયા હતા પરંતુ ક્યારેય લોહીના તરસ્યા બન્યા ન હતા. દરમિયાન મધુમિતા હત્યા કેસમાં અમરમણિને જેલમાં જવું પડ્યું હતું.

હરિશંકર તિવારીની ખાલી જગ્યા ભરવા મજબુરી

હરિશંકર તિવારીના અવસાન પછી શું તેઓ ખાલી જગ્યા ભરી શકશે, જો અભિનંદન પાઠવનારાઓની સંખ્યાને માપવામાં આવે તો અમરમણિ ત્રિપાઠી તેની નજીક છે. તેમની મુક્તિના સમાચાર પછી, પૂર્વાંચલમાં મોટી સંખ્યામાં બ્રાહ્મણ યુવાનો સોશિયલ મીડિયા પર તેમની ખુશી વ્યક્ત કરી રહ્યા છે. વાસ્તવમાં, હરિશંકર તિવારીના મૃત્યુ પછી, બ્રાહ્મણો પાસે કોઈ દબંગ નેતા નથી.

ભારતીય સમાજમાં શક્તિશાળી સમુદાયને કુદરતી નેતા માનવામાં આવે છે

ભારતીય સમાજમાં પ્રભાવશાળી અને શક્તિશાળી લોકોને તેમના સમુદાયના લોકો તેમના કુદરતી નેતાઓ તરીકે માને છે. અમરમણિ ત્રિપાઠી તેમના માર્ગદર્શક હરિશંકર તિવારીની દરેક ચાલથી વાકેફ છે, તેથી એમ કહેવામાં અતિશયોક્તિ નહીં થાય કે તેઓ ટૂંક સમયમાં તેમના માર્ગદર્શકનું સ્થાન લઈ શકે છે. તેમની જેલ યાત્રા દરમિયાન અમરમણિ ત્રિપાઠી પર સતત એવા આરોપો લાગ્યા છે કે તેઓ ક્યારેક જેલના નામે તો ક્યારેક પેરોલ પર હોસ્પિટલમાં રહ્યા છે. એવું કહેવાય છે કે લખનૌ હોસ્પિટલમાં તેમના રોકાણ દરમિયાન તેમના રૂમમાંથી વોર્ડનું નામ હટાવી દેવામાં આવ્યું હતું.

જેલમાં હોવા છતા સમર્થકો સતત સક્રિય

હોસ્પિટલમાં તેમનો દરબાર યોજાયો હતો. બાદમાં ફરિયાદ મળતા તેને થોડા દિવસો માટે જેલમાં મોકલવામાં આવશે અને પછી હોસ્પિટલમાં આવશે. એક રાષ્ટ્રીય દૈનિકમાં યુપીની અનેક આવૃત્તિઓના નિવાસી સંપાદક રહી ચૂકેલા દિનેશ પાઠકનું કહેવું છે કે, તેઓ જેલમાં હોવા છતાં તેમના સમર્થકો માટે સતત કામ કરી રહ્યા છે. કોઈપણ સરકાર હોય, તેમના સમર્થકોનું દરેક કામ જેલ કોર્ટમાંથી તેમના દ્વારા લખવામાં આવેલી નોટ પર કરવામાં આવ્યું છે. તેથી તેમને રાજકીય રીતે સમાપ્ત માનવા ભૂલ થશે.

યુપીમાં બ્રાહ્મણ નેતાઓની કોઇ કમી નથી

પૂર્વ યુપીમાં બ્રાહ્મણ નેતાઓની કોઈ કમી નથી. ભાજપમાં પણ આ સમુદાયના ઘણા નેતાઓ છે. શિવપ્રતાપ શુક્લા અને કલરાજ મિશ્રાને મહામહિમ બનાવવામાં આવ્યા છે.ગોરખપુર, બસ્તી, દેવરિયા, કુશીનગરના બ્રાહ્મણ સાંસદો પાર્ટીનું ગૌરવ વધારી રહ્યા છે. પરંતુ જો તેમાંથી કોઈ વૃદ્ધ થઈ ગયું હોય, તો તેમાંથી કોઈ પણ આખા સમુદાયના નેતા બનવાની ક્ષમતા ધરાવતું નથી. ટીવી પત્રકારમાંથી રાજકારણી બનેલા શલભ મણિ ત્રિપાઠીનું નામ પણ ઉભરતા બ્રાહ્મણ નેતાઓમાં લેવામાં આવે છે. પરંતુ હરિશંકર તિવારી જેવા બ્રાહ્મણ સ્વાભિમાની બનતા કોઈ દેખાતું નથી. આ જગ્યા હજુ પણ ખાલી છે. બિહારમાં આઈએએસ અધિકારીની હત્યામાં દોષિત આનંદ મોહન સિંહની મુક્તિનો વિરોધ કરવા હજુ સુધી વિપક્ષનો કોઈ મોટો ચહેરો સામે આવ્યો નથી.

ઓબીસીને પડખે રાખીને બ્રાહ્મણોને ગુમાવવા નથી માંગતા યોગી

કોઈ મોટી પાર્ટી પણ આવું નથી કરી રહી. કદાચ દરેક રાજકીય પક્ષો આવું કરે છે. બ્રાહ્મણોના મતને નારાજ કરવા નથી માંગતા. જો ખરેખર એવું છે, તો તેનો અર્થ એ છે કે અમર મણિને મુક્ત કરવાનો યુપી સરકારનો નિર્ણય ચૂંટણીમાં તેના પક્ષમાં જઈ શકે છે. જો કે, અમરમણિ ત્રિપાઠીને રાજ્યની તમામ પાર્ટીઓનું સમર્થન મળી રહ્યું છે, તો કોઈ પણ પક્ષ તેમની મુક્તિની ટીકા કેવી રીતે કરી શકે. તેમને કોંગ્રેસની ટિકિટ પર બે વાર ધારાસભ્ય બનવાની તક મળી. તેઓ 1989ની ચૂંટણી લડ્યા અને જીત્યા. પ્રથમ વખત.. અમરમણિ ત્રિપાઠી પહેલીવાર ધારાસભ્ય બન્યા છે. 1991 અને 1996માં તેઓ કોંગ્રેસની ટિકિટ પર જીત્યા હતા. ભાજપે તેમને પાર્ટીમાં સામેલ કરીને મંત્રી બનાવ્યા.

મધુમતિ શુક્લા કેસમાં માયાવતી સરકારમાં મંત્રી હતા

અપહરણના કેસ બાદ ભાજપ સરકારે તેમને બરતરફ કર્યા હતા. 2003માં મધુમિતા શુક્લા મર્ડર કેસ વખતે તેઓ માયાવતી સરકારમાં મંત્રી હતા. અમરમણિ સપા અને બસપાના શાસનકાળમાં પણ ક્યારેય કેદીની જેમ જીવ્યા ન હતા. બધી સરકારોએ જેલમાં તેમના આરામનું પૂરેપૂરું ધ્યાન રાખ્યું હતું. યોગીની બ્રાહ્મણ વિરોધી ઈમેજ ખતમ કરવાનો પ્રયાસ યોગી આદિત્યનાથ પર મુખ્યમંત્રી બનતા પહેલા જ બ્રાહ્મણ વિરોધી હોવાનો આરોપ લગાવવામાં આવ્યો છે. તેનું એક મોટું કારણ હરિશંકર તિવારી સાથેનો તેમનો છત્રીસનો આંકડો પણ છે.

હરિશંકર તિવારીનો દબદબો સમગ્ર રાજ્યમાં હતો

સીએમ બન્યા પછી, પોલીસે બલિયાના એક દુષ્ટ ગુનેગારની શોધમાં ગોરખપુરમાં હટાના નામથી પ્રખ્યાત હરીશંકર તિવારીના ઘરે દરોડા પાડ્યા હતા. રાજ્યમાં કોઈપણ પક્ષની સરકાર હોય, હરિશંકર તિવારીના ઘરે દરોડા પાડવાની કોઈની હિંમત નહોતી.બસ્તી, દેવરિયા, મહારાજગંજ, પાદરાનામાં હરિશંકર તિવારીની તુટી બોલી રહી છે. આ દરમિયાન અમરમણિનો પુત્ર અમનમણિ યોગી સાથે ખુલ્લેઆમ આવ્યો હતો. અમનમણિ યોગીના દરેક કાર્યક્રમમાં હાજરી આપતો હતો. તે સમયે એવું પણ કહેવાયું હતું કે બ્રાહ્મણોમાં ઇમેજ જાળવવા માટે કલંકિત ઇમેજ ધરાવતા ધારાસભ્યને સમર્થન આપવામાં આવી રહ્યું છે.

વિકાસ દુબેની દુર્ઘટના બાદ બ્રાહ્મણોમા નારાજગીની ચર્ચા હતી

કુખ્યાત વિકાસ દુબે જે રીતે સામે આવ્યો તે અંગે બ્રાહ્મણોમાં નારાજગીની ચર્ચા હતી. પત્રકાર દિનેશ પાઠક કહે છે કે, પૂર્વી યુપીના બ્રાહ્મણોમાં અમર મણિ ત્રિપાઠીની પહોંચ હજુ પણ અકબંધ છે તેમાં કોઈ શંકા નથી. બ્રાહ્મણોના વિભાજનનો ભય છે. કોંગ્રેસની સક્રિયતાને કારણે મતો વહેંચાઇ શકે છે. વાસ્તવમાં ભારત ગઠબંધનની રચના અને રાહુલ ગાંધીના નવા અવતાર બાદ કોંગ્રેસ ઉત્સાહી છે. જો રાહુલ ગાંધી અને પ્રિયંકા ગાંધી બંને યુપીમાંથી લોકસભાની ચૂંટણી લડે તો કોંગ્રેસની તરફેણમાં જબરદસ્ત ગડબડ થઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં ભાજપના બ્રાહ્મણ મતોમાં ઘટાડો થઈ શકે છે તે સમજી શકાય છે. વાસ્તવમાં બ્રાહ્મણો પરંપરાગત રીતે કોંગ્રેસના મતદારો રહ્યા છે. કોંગ્રેસની નબળાઈને કારણે તેમનો વોટ ભાજપ તરફ ગયો, જો કોંગ્રેસ મજબૂત બને તો આ વર્ગ ફરી એકવાર પોતાની જૂની પાર્ટીમાં પાછો આવી શકે છે.

બીજી તરફ ભાજપ સતત OBC કાબુમાં લેવાના પ્રયાસો કરી રહી છે

બીજી તરફ ભાજપ સતત પોતાને પછાતનો પક્ષ બનાવવામાં વ્યસ્ત છે. જેના કારણે ભાજપે મોટી સંખ્યામાં ઓબીસીને ટિકિટ વહેંચવી પડે તે સ્વાભાવિક છે. તેથી જો કોંગ્રેસ બ્રાહ્મણ ઉમેદવારને મેદાનમાં ઉતારે તો ભાજપના મતો મોટા પાયે કપાય તેવી શક્યતા છે. પત્રકાર વિનોદ શર્માનું કહેવું છે કે કોંગ્રેસ મજબૂત થવાને કારણે યુપીમાં સમીકરણો બદલાશે, જેની અસર ભાજપને પણ થવાની ખાતરી છે.