ભારતનો વસ્તી વધારો સારો કે ખરાબ? જાણો ચીનથી આગળ નીકળવાનો ખરો અર્થ

નવી દિલ્હી: તે એક દિવસ થવાનું હતું. આપણે બાળપણથી વાંચતા આવ્યા છીએ કે એક દિવસ ભારત ચીનને છોડીને વિશ્વનો સૌથી વધુ વસ્તી ધરાવતો દેશ બનશે. આખરે એ દિવસ આવી ગયો. આજે જાહેર કરાયેલા સંયુક્ત રાષ્ટ્રના નવા આંકડા મુજબ ભારતની વસ્તી વધીને 142 કરોડ 86 લાખ થઈ ગઈ છે. જ્યારે ચીનની વસ્તી 142 કરોડ 57 લાખ છે. વધતી વસ્તી એ અભિશાપ છે કે વરદાન? શું આ સારા સમાચાર છે કે ખરાબ સમાચાર? માત્ર ભારત જ નહીં સમગ્ર વિશ્વ આ પ્રશ્નોથી ઝઝૂમી રહ્યું છે. અગાઉ એવું માનવામાં આવતું હતું કે વધુ વસ્તી એટલે સંસાધનો પર બોજ. હવે એક દલીલ એવી પણ આપવામાં આવે છે કે વધતી વસ્તી એટલે દેશના પૈડાને વધુ ઝડપથી ફરવા માટે વધુ હાથ. જો કે, ભારત માટે આનો અર્થ શું છે તે જોવા માટે ચાલો આંકડાઓ પર એક નજર કરીએ.

2050 સુધીમાં દરેક પાંચમો ભારતીય વૃદ્ધ હશે
જાહેર કરાયેલા આંકડાઓ અનુસાર, વર્ષ 2050 સુધીમાં દરેક પાંચમો ભારતીય વૃદ્ધ હશે. કેરળ અને પંજાબમાં વૃદ્ધોની સંખ્યા વધુ હશે, જ્યારે યુપી અને બિહારમાં યુવાનોની સંખ્યા વધુ હશે.

Surya Grahan 2023: વર્ષનું પહેલું સૂર્ય ગ્રહણ આજે, ભારતમાં સૂતક કાળ મનાશે કે નહીં?, જાણો

ભારતમાં 15 થી 24 વર્ષની વય જૂથમાં 250 મિલિયન યુવાનો
સંયુક્ત રાષ્ટ્ર દ્વારા કહેવામાં આવ્યું છે કે 15 થી 24 વર્ષની વયજૂથના 25 કરોડ યુવાનો હજુ પણ ભારતમાં છે. વિશ્વના કોઈપણ દેશ કરતાં ભારતમાં સૌથી વધુ યુવાનો છે. આ સાથે એવો પણ અંદાજ લગાવવામાં આવ્યો છે કે વર્ષ 2060 સુધી ભારતની વસ્તી સતત વધતી રહેશે. અને 2060 પછી ભારતની વસ્તી સ્થિર થશે.

આર્થિક વિકાસમાં ભારત ચીનથી પાછળ
ચીનની સરખામણીએ ભારત આર્થિક વિકાસમાં પાછળ છે. જાહેર કરાયેલા આંકડાઓ અનુસાર ચીન અને ભારતના આર્થિક વિકાસમાં મોટો તફાવત જોવા મળ્યો છે. જોકે ભારતમાં ગરીબીમાં ઘટાડો થયો છે. ગરીબોની સંખ્યામાં ઘટાડો થયો છે. ભારતે હવે નાઈજીરિયાને પાછળ છોડી દીધું છે.

મહિલા કામદારોની ભાગીદારીમાં પણ ભારત પાછળ
ભારતમાં મહિલા શ્રમ દળની ભાગીદારીનો દર ચીન કરતા ઘણો ઓછો છે. જ્યાં ચીનમાં 0% થી વધુ મહિલાઓ કામ કરે છે. તે જ સમયે, ભારતમાં એક તૃતીયાંશ કરતાં પણ ઓછી મહિલાઓ કામ કરે છે.

જો કે તમામ પડકારો વચ્ચે નિષ્ણાતો માને છે કે વસ્તીમાં વધારો એ એક પડકાર છે, પરંતુ જો આપણે આપણા કૌશલ્યો પર સખત મહેનત કરીએ તો આપણે દેશના વિકાસ માટે યુવા વસ્તીનો લાભ લઈ શકીશું. બ્રેઇન ડ્રેઇન જેવી સમસ્યાને અટકાવીને દેશના માનવ સંસાધનોનો યોગ્ય ઉપયોગ કરી શકાય છે. બીજી તરફ કેટલાક લોકોનું માનવું છે કે વધતી જતી વસ્તીને કોઈપણ ભોગે રોકવાની જરૂર છે. આ માટે સરકારે યોગ્ય કાયદો બનાવવાની જરૂર છે.