Chandrayaan-3 ના લેન્ડિંગ બાદ અઢી કલાકે બહાર આવ્યું રોવર, હવે આ મહત્વનું કામ

નવી દિલ્હી : ચંદ્રયાન-3 (Chandrayaan-3)નું લેન્ડર બુધવારે સાંજે 6.40 કલાકે ચંદ્રની સપાટી પર ઉતર્યું હતું. આ પછી રોવર (Rover) પણ બે કલાક અને 26 મિનિટ પછી તેમાંથી બહાર આવ્યું. રોવર (Rover) છ પૈડાવાળો રોબોટ છે. તે ચંદ્રની સપાટી પર ચાલશે. તેના પૈડાં પર અશોક સ્તંભની છાપ છે. જેમ જેમ રોવર (Rover) ચંદ્રની સપાટી પર આગળ વધશે તેમ તેમ અશોક સ્તંભની છાપ છપાતી જશે.

ચંદ્રયાન-3 ભારતનું ત્રીજુ મિશન છે

ભારતનું ત્રીજું ચંદ્ર મિશન ચંદ્રયાન-3 (Chandrayaan-3) સફળ રહ્યું છે. બુધવારે સાંજે 6.40 કલાકે ચંદ્રયાન-3 (Chandrayaan-3)ના લેન્ડરે ચંદ્રની સપાટી પર સોફ્ટ લેન્ડિંગ કર્યું હતું. લેન્ડિંગના બે કલાક અને 26 મિનિટ બાદ રોવર (Rover) પણ લેન્ડરમાંથી બહાર આવી ગયું છે. ભારતના ચંદ્રયાન-3 (Chandrayaan-3)એ ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવની નજીક ઉતરાણ કરીને ઈતિહાસ રચ્યો છે. 40 દિવસની લાંબી મુસાફરી બાદ બુધવારે ચંદ્રયાન-3 (Chandrayaan-3)ના લેન્ડરે ચંદ્રની સપાટી પર સોફ્ટ લેન્ડિંગ કર્યું હતું.

અઢી કલાક જેટલા લાંબા સમય બાદ બહાર આવ્યું

હવે આ લેન્ડરમાંથી રોવર (Rover) પણ બહાર આવી ગયું છે. ચંદ્રયાન-3 (Chandrayaan-3)નું લેન્ડર બુધવારે સાંજે 6.40 કલાકે લેન્ડ થયું હતું. આ પછી રોવર (Rover) પણ બે કલાક અને 26 મિનિટ પછી તેમાંથી બહાર આવ્યું. રોવર (Rover) છ પૈડાવાળો રોબોટ છે. તે ચંદ્રની સપાટી પર ચાલશે. તેના પૈડાં પર અશોક સ્તંભની છાપ છે. જેમ જેમ રોવર (Rover) ચંદ્રની સપાટી પર આગળ વધશે તેમ તેમ અશોક સ્તંભની છાપ છાપતી જશે. રોવર (Rover)નું મિશન જીવન 1 ચંદ્ર દિવસ છે. ચંદ્ર પરનો એક દિવસ પૃથ્વી પરના 14 દિવસ જેટલો હોય છે.

દક્ષિણ ધ્રુવ નજીક લેન્ડ થનારો પ્રથમ દેશ

લેન્ડર દક્ષિણ ધ્રુવની નજીક લેન્ડ થયું. ભારત ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પાસે લેન્ડર લેન્ડ કરનાર વિશ્વનો પ્રથમ દેશ બન્યો છે. તે જ સમયે, તે ચંદ્રની સપાટી પર લેન્ડર લેન્ડ કરનાર ચોથો દેશ બની ગયો છે. અગાઉ સપ્ટેમ્બર 2019માં પણ ISROએ ચંદ્રયાન-2ને ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પાસે લેન્ડ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. પરંતુ પછી હાર્ડ લેન્ડિંગ કરવામાં આવ્યું.પહેલા જાણીએ કે, પ્રજ્ઞાન રોવર (Rover) શું કરશે. પ્રજ્ઞાન રોવર (Rover) પર બે પેલોડ ફીટ કરવામાં આવ્યા છે. પ્રથમ લેસર પ્રેરિત બ્રેકડાઉન સ્પેક્ટ્રોસ્કોપ (LIBS) છે. તે ચંદ્રની સપાટી પર હાજર રસાયણોની માત્રા અને ગુણવત્તાનો અભ્યાસ કરશે. ખનીજની પણ શોધ કરશે.

પ્રજ્ઞાન રોવર પર બે પેલોડ મુકવામાં આવેલા છે

આ ઉપરાંત પ્રજ્ઞાન પર બીજો પેલોડ આલ્ફા પાર્ટિકલ એક્સ-રે સ્પેક્ટ્રોમીટર (APXS) છે. તે તત્વ રચનાનો અભ્યાસ કરશે. ઉદાહરણ તરીકે, મેગ્નેશિયમ, એલ્યુમિનિયમ, સિલિકોન, પોટેશિયમ, કેલ્શિયમ, ટીન અને આયર્ન. આ લેન્ડિંગ સાઇટની આસપાસ ચંદ્રની સપાટી પર શોધવામાં આવશે.

અગાઉના મિશનમાંથી શું મળ્યું?

ઈસરોએ વર્ષ 2008માં તેનું પ્રથમ ચંદ્ર મિશન ચંદ્રયાન-1 લોન્ચ કર્યું હતું. તેમાં માત્ર ઓર્બિટર હતું. જેમણે 312 દિવસ સુધી ચંદ્રની પરિક્રમા કરી હતી. ચંદ્રયાન-1 એ વિશ્વનું પ્રથમ ચંદ્ર મિશન હતું. જેણે ચંદ્રમાં પાણીની હાજરીનો પુરાવો આપ્યો હતો. આ પછી 2019માં ચંદ્રયાન-2 લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું. ઓર્બિટરની સાથે લેન્ડર અને રોવર (Rover)ને પણ મોકલવામાં આવ્યા હતા. જો કે, આ મિશન ન તો સંપૂર્ણપણે સફળ થયું કે ન તો નિષ્ફળ. વિક્રમ લેન્ડર ચંદ્રની સપાટી પર ઉતરતા પહેલા અથડાયું અને તેનું ક્રેશ લેન્ડિંગ થયું. જોકે ઓર્બિટર પોતાનું કામ કરી રહ્યું હતું. ચંદ્રયાન-2ની ભૂલોમાંથી બોધપાઠ લઈને ચંદ્રયાન-3 (Chandrayaan-3)માં ઘણા મહત્વપૂર્ણ ફેરફારો કરવામાં આવ્યા છે.