નરમ પડ્યા પુતિન, પરમાણુ હુમલા પર આપ્યું નિવેદન, PM મોદીને કહ્યા મોટા દેશભક્ત

નવી દિલ્હીઃ રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે યુદ્ધ ચાલુ હોવાથી છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓથી જમીન પર સ્થિતિ વિસ્ફોટક બની રહી છે. પરિસ્થિતિ એવી રીતે ચાલી રહી છે કે કોઈ દેશ નમવા તૈયાર નથી. આ બધાની વચ્ચે રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિનની એવી ધમકીઓ સામે આવી હતી કે જેનાથી પરમાણુ હુમલાની શક્યતા વધી ગઈ. પરંતુ હવે પુતિને પોતે જ તે અટકળો પર પૂર્ણવિરામ મૂક્યું છે. તેમની તરફથી એક મોટું નિવેદન સામે આવ્યું છે. તેમણે ભાર મુકીને કહ્યું છે કે, યુક્રેન પર કોઈ પરમાણુ હુમલો નહીં થાય, આવી કોઈ તૈયારી નથી. તેમના તરફથી વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને મોટા દેશભક્ત કહેવામાં આવ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં એક તરફ તેમણે યુક્રેન પર પોતાનું વલણ સ્પષ્ટ કર્યું છે તો બીજી તરફ તેમણે ભારતની સ્વતંત્ર વિદેશ નીતિના વખાણ કર્યા છે.

પુતિને કહ્યું- પરમાણુ હુમલો નહીં કરે
રાષ્ટ્રપતિ પુતિને કહ્યું છે કે મોસ્કોનો યુક્રેન પર પરમાણુ હુમલો કરવાનો કોઈ ઈરાદો નથી. અમે ક્યારેય કોઈ બેઠકમાં પરમાણુ હુમલાની વાત કરી નથી. યુક્રેન પર પરમાણુ સ્ટ્રાઈકની જરૂર નથી. માત્ર સૈન્ય કે રાજકીય સ્ટ્રાઈક કરી શકાય. હવે પુતિનનું આ નિવેદન તે તમામ નિવેદનોથી અલગ છે જ્યાં તેઓ પોતાના દેશની સુરક્ષા માટે દરેક સંભવિત પગલા લેવાની વાત કરી રહ્યા હતા. તે નિવેદનો પણ વધુ મહિનાઓ જૂના નથી. પુતિન થોડા દિવસો પહેલા સુધી ખૂબ જ આક્રમક દેખાતા હતા. તેમનું દરેક નિવેદન એક મોટા જોખમ તરફ ઈશારો કરી રહ્યું હતું. સ્થિતિ એવી બની ગઈ હતી કે અમેરિકાથી લઈને બ્રિટન સુધી અનેક દેશો આગળ આવ્યા અને પુતિનની ટીકા કરી, રશિયા પર નવા પ્રતિબંધો લાદવાની વાત કરી.

પુતિનના વલણ પર ત્રણ પ્રશ્નો ઊભા થયા
પરંતુ આ પ્રતિબંધો લાદવામાં આવે તે પહેલા વિશ્વ રશિયાને ઘેરી લે, પુતિને પોતે સામેથી સ્પષ્ટ કરી દીધું છે કે મોસ્કોથી યુક્રેન પર પરમાણુ હુમલો નહીં થાય. યુક્રેનના રાષ્ટ્રપતિ ઝેલેન્સકી આ ધમકીનો વારંવાર ઉલ્લેખ કરી રહ્યા છે, પરંતુ પુતિનના મતે તેમને આવા કોઈ નિર્ણયની જરૂર નથી. હાલમાં જે કાર્યવાહી ચાલી રહી છે, તેઓ પોતાના દમ પર જીત નોંધાવવાની વાત કરી રહ્યા છે પરંતુ પુતિનના આ નરમ વલણે ઘણા પ્રશ્નો ઊભા કર્યા છે. પહેલો સવાલ એ છે કે શું પુતિનને યુક્રેનના આક્રમક વલણથી આવું કરે છે? બીજો પ્રશ્ન- શું પુતિન પશ્ચિમી દેશો દ્વારા લાદવામાં આવેલા પ્રતિબંધોથી પરેશાન છે? ત્રીજું- શું પુતિન રશિયામાં જ પોતાના નિર્ણયોથી ઘેરાયેલા છે?

પશ્ચિમી દેશોનું કડક વલણે પુતિનને નમાવ્યા?
હવે પશ્ચિમી દેશો દ્વારા યુદ્ધની શરૂઆત સાથે, રશિયા પર ઘણા પ્રકારના આર્થિક પ્રતિબંધો લાદવામાં આવ્યા હતા. તે જ સમયે, જ્યારે પુતિનની તરફથી યુક્રેનને કેટલીક ધમકીઓ આપવામાં આવી હતી, ત્યારે રાષ્ટ્રપતિ જો બિડેને કહ્યું હતું કે રશિયાને ભારે કિંમત ચૂકવવી પડશે. તેમણે કહ્યું કે જો રશિયા પરમાણુ હુમલો કરશે તો પેન્ટાગોને કોઈને જવાબ આપવા માટે પૂછવાની જરૂર નહીં પડે. તેમનું આવું કહેવું એ કહેવા માટે પૂરતું હતું કે રશિયા સામે કડક કાર્યવાહી કરવામાં આવશે. આવી સ્થિતિમાં આ ધારદાર નિવેદનો વચ્ચે વ્લાદિમીર પુતિનનું આ નરમ વલણ સામે આવ્યું છે. પરમાણુ હુમલાને લઈને આટલી સ્પષ્ટ રીતે તેમના તરફથી આ પહેલા ક્યારેય કોઈ નિવેદન બહાર પાડવામાં આવ્યું નથી. પરંતુ આ વખતે પુતિને સ્પષ્ટ કહ્યું છે કે તેઓ યુક્રેન પર પરમાણુ હુમલો નહીં કરે. તેમનું આ નિવેદન માત્ર એક નિવેદન નથી, પરંતુ તે વિશ્વને એક સંદેશ પણ છે કે તેઓ જે આશંકાઓમાં ડૂબી રહ્યા છે તે બધું નકામું છે.

શું અમેરિકાએ યુદ્ધ ઉશ્કેર્યું હતું?
બાય ધ વે, પુતિને યુક્રેન પર નરમ વલણ રાખવાની વાત કરી છે, તો તેમના વતી પશ્ચિમી દેશોએ યુક્રેનને ઉશ્કેરવાનો આરોપ લગાવ્યો છે. એવું કહેવાય છે કે પશ્ચિમી દેશોએ યુક્રેનને પોતાનું વર્ચસ્વ વધારવા માટે ઉશ્કેર્યું છે. યુદ્ધના શરૂઆતના દિવસોમાં પણ પુતિનનું અમેરિકા પ્રત્યેનું વલણ જોવા મળ્યું હતું. આવી સ્થિતિમાં, આ એક સ્ટેન્ડ છે જે આટલા મહિનાઓ પછી પણ બદલાયું નથી. હવે એક ડગલું આગળ વધીને પુતિન તો એમ પણ કહી રહ્યા છે કે તેઓ અમેરિકા સાથે વાત કરવા તૈયાર છે, વ્યૂહાત્મક સ્થિરતા પર વાટાઘાટો કરવા તૈયાર છે. પરંતુ આરોપ છે કે અમેરિકા તેની તરફથી કોઈ જવાબ નથી આપી રહ્યું, તે આ પ્રસ્તાવનો જવાબ નથી આપી રહ્યું.

પુતિને મોદીના વખાણ કર્યા
હવે વ્લાદિમીર પુતિનનું આ નિવેદન એક તરફ અમેરિકાને પ્રશ્નમાં લાવે છે તો બીજી તરફ રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ પર બિડેનના વલણને લઈને વિવાદ ઊભો કરે છે. જો પુતિનના આ દાવાઓ પર અમેરિકા તરફથી કોઈ પ્રતિક્રિયા નહીં આવે તો તે સ્થિતિમાં વિશ્વ પુતિન અને બિડેનને પણ તીક્ષ્ણ પ્રશ્નો પૂછશે. હવે પુતિને બિડેન પર સવાલ ઉઠાવ્યા છે પરંતુ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના જોરદાર વખાણ કર્યા છે. તેઓ કહે છે કે મોદી મોટા દેશભક્ત છે. ભારતની સ્વતંત્ર વિદેશ નીતિ રહી છે અને રશિયા હંમેશા વિશેષ સંબંધો ધરાવે છે.

યુક્રેન અપેક્ષા કરતા વધુ શક્તિશાળી બન્યું
બાય ધ વે, પુતિનના બદલાયેલા વલણ પાછળ યુક્રેનનું આક્રમક વલણ પણ હોઈ શકે છે. તે ખૂબ જ સ્પષ્ટ થઈ ગયું છે કે યુક્રેને રશિયાને સખત પડકાર આપ્યો છે. 72 કલાકમાં યુદ્ધ ખતમ કરવાની વાત કરી રહેલા પુતિન કેટલાય મહિનાઓ પછી પણ કોઈ નિર્ણાયક નિષ્કર્ષ પર પહોંચ્યા નથી. આ બધાની ઉપર, યુક્રેનની બાજુથી રશિયા પર સતત હુમલા થઈ રહ્યા છે. અત્યાર સુધીમાં 6000 થી વધુ રશિયન સૈનિકો માર્યા ગયા છે. યુક્રેન તરફથી એવા પણ દાવા કરવામાં આવ્યા છે કે તેણે ઘણા વિસ્તારો પર પોતાનો કબજો પાછો ખેંચી લીધો છે જે મધ્યમાં રશિયા પાસે ગયા હતા. ઝેલેન્સકીના જણાવ્યા અનુસાર, ખેરસન, ખાર્કિવ, લુહાન્સ્ક અને ડોનેટ્સક વિસ્તારમાં એવા ઘણા વિસ્તારો છે જ્યાં યુક્રેનિયન સેનાએ ફરી પોતાની પકડ મજબૂત કરી છે. દક્ષિણ ભાગમાં યુક્રેનની સેનાની કાર્યવાહી પહેલા કરતા ઘણી ઝડપી બની છે. તાજેતરમાં જ રશિયાને ક્રિમિયા સાથે જોડતા પુલ પર પણ હુમલો થયો છે. આવી સ્થિતિમાં યુક્રેનના આ ચારેબાજુ હુમલાની અમુક હદ સુધી રશિયાને પણ અસર થઈ છે. પાછળના પગે ધકેલી દેવામાં આવ્યો છે. હવે આ બધા કારણોને લીધે વ્લાદિમીર પુતિનનું આ વલણ નરમ પડ્યું છે, રશિયા તેને ક્યારેય સ્વીકારી શકશે નહીં, પરંતુ જો જમીન પર પરિસ્થિતિ યુક્રેન માટે ખરાબ છે તો તે રશિયાને પણ રાહત આપવાનું નથી.