PM મોદીના પૂર્વ મુખ્ય સચિવ નૃપેન્દ્ર મિશ્રાએ 2000 ની નોટ પર પ્રતિબંધ અંગે કર્યો મોટો ખુલાસો

મુંબઇ : ભારતીય રિઝર્વ બેંકે શુક્રવારે 2000 રૂપિયાની નોટને લઈને એક પરિપત્ર જારી કર્યો છે. આ મુજબ આરબીઆઈ આ નોટો પાછી ખેંચી લેશે અને 30 સપ્ટેમ્બર 2023 પછી આ ચલણ ચલણમાંથી બહાર થઈ જશે. પીએમ મોદીના પૂર્વ મુખ્ય સચિવ નૃપેન્દ્ર મિશ્રાએ નોટો બદલવાની આ પ્રક્રિયા પર પોતાનો અભિપ્રાય આપ્યો છે અને એમ પણ કહ્યું છે કે આ નિર્ણય અપેક્ષિત હતો. શુક્રવારે એક મહત્વપૂર્ણ નિર્ણય લેતા ભારતીય રિઝર્વ બેંકે 2000ની નોટ પરત કરવાની જાહેરાત કરી છે. એટલે કે હવે ધીમે ધીમે બે હજારની નોટ ચલણમાંથી બહાર થઈ જશે.

આરબીઆઈ દ્વારા તેની તારીખ 30 સપ્ટેમ્બર 2023 નક્કી કરવામાં આવી છે. આ તારીખ સુધી આ નોટો બેંકોમાંથી બદલી શકાશે. RBIના આ નિર્ણય પર રાજકારણીઓ, નીતિ નિર્માતાઓ અને નિષ્ણાતોની અલગ-અલગ પ્રતિક્રિયાઓ સામે આવી રહી છે. ‘એવી અપેક્ષા હતી કે રૂ. 2,000ની નોટો બદલવી જોઈએ’ દરમિયાન, પીએમ મોદીના મુખ્ય સચિવ નૃપેન્દ્ર મિશ્રાએ પણ રૂ. 2,000ની નોટ પરત મળવા પર પ્રતિક્રિયા આપી છે. તેમણે કહ્યું કે જ્યારે નોટબંધીની યોજના હતી ત્યારે પીએમ મોદીના મનમાં પહેલાથી જ હતું કે 2000 રૂપિયાની નોટ એક અસ્થાયી ઉકેલ છે. એટલે કે, આ નોટો બદલવાની અપેક્ષા હતી.

‘નોટબંધી એક મહત્વપૂર્ણ નિર્ણય હતો’ નૃપેન્દ્ર મિશ્રાએ કહ્યું કે, નોટબંધીના સમયે આ એક મહત્વપૂર્ણ નિર્ણય હતો. જે પીએમ મોદીની આગેવાની હેઠળની કેબિનેટ દ્વારા લેવામાં આવ્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે પીએમ મોદીની વિચારસરણી હતી કે 2000 રૂપિયાની નોટ લાવવામાં આવી રહી છે. આ ખાસ સંજોગોમાં લાવવામાં આવેલી કામચલાઉ વ્યવસ્થા હતી. તેને ક્યારેય લાંબી પ્રક્રિયા સાથે આગળ લઈ જવાનું ન હતું. આ સાથે, તે સમયે પીએમનો અભિપ્રાય પણ હતો કે આ મોટી નોટ (રૂ. 2000ની નોટ) મુખ્યત્વે ગરીબો માટેના વ્યવહારો માટે વ્યવહારુ નહીં હોય. આવી સ્થિતિમાં, તેમને તેમની જગ્યા લેવા અંગે ખાતરી હતી. ‘તબક્કાવાર લેવાયો નિર્ણય’ આ સિવાય તે સમયે પણ તેણે વિચાર્યું હતું કે જો 2 હજારની નોટને લાંબા સમય સુધી ચાલતી રાખવામાં આવે તો તેનાથી કાળા નાણાને પ્રોત્સાહન મળશે અને બીજી વખત કરચોરી સરળ થઈ જશે. તેથી જ તેમનું માનવું હતું કે તેને જેટલું વહેલું પાછું લઈ શકાય એટલું સારું રહેશે.

આ માટે તબક્કાવાર નિર્ણયો લેવામાં આવ્યા છે. પ્રથમ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો કે 2000 રૂપિયાની નોટ છાપવામાં આવશે નહીં. આ પછી, આગામી તબક્કામાં, ધીમે ધીમે તેમના સર્ક્યુલેશનને ઘટાડવાની અને તેમની ઉપાડની પ્રક્રિયા શરૂ કરવામાં આવી હતી અને હવે શુક્રવારે, આરબીઆઈએ એક પરિપત્ર જારી કરીને સ્પષ્ટ કર્યું છે કે આ તમામ નોટો 30 સપ્ટેમ્બર સુધીમાં પાછી ખેંચી લેવામાં આવશે.