જયશંકરના પાકિસ્તાની મીડિયા પણ ભરપુર વખાણ કરી રહ્યું છે, બિલાવલની ઝાટકણી કાઢી

નવી દિલ્હી : પાકિસ્તાનનું મીડિયા બિલાવલ ભુટ્ટોની ભારત મુલાકાતને ઘણું કવરેજ આપી રહ્યું છે. તમામ મોટા અખબારોએ તેમની મુલાકાત અંગે સંપાદકીય અને અભિપ્રાય લેખો પ્રકાશિત કર્યા છે. અખબાર ડૉનએ લખ્યું છે કે, SCOમાં બંને દેશોને સાથે લાવવાની ક્ષમતા છે. ગોવામાં 4-5 મેના રોજ યોજાયેલી શાંઘાઈ કોઓપરેશન ઓર્ગેનાઈઝેશન (SCO)ની બેઠકમાં પાકિસ્તાનના વિદેશ મંત્રી બિલાવલ ભુટ્ટોની ભાગીદારી ભારતીય મીડિયામાં ચર્ચાનો વિષય બની રહી છે. એક દાયકાથી વધુ સમય બાદ પાકિસ્તાનના વિદેશ મંત્રીની ભારત મુલાકાતને બંને દેશો માટે એક મહત્વપૂર્ણ પરિવર્તન તરીકે જોવામાં આવી રહી છે. પાકિસ્તાનના મીડિયામાં પણ બિલાવલ ભુટ્ટોની ભારત મુલાકાત સાથે જોડાયેલી દરેક ઘટનાને મુખ્ય રીતે આવરી લેવામાં આવી રહી છે.

ભારત-પાકિસ્તાન વિદેશમંત્રીઓએ સમગ્ર ઇવેન્ટની રોનક ચોરી
પાકિસ્તાનના મુખ્ય અંગ્રેજી અખબારોમાંના એક ડૉને બિલાવલ ભુટ્ટોની ભારત મુલાકાત પર લખ્યું છે કે ‘ઐતિહાસિક મુલાકાતે SCO બેઠકની તમામ લાઈમલાઈટ ચોરી લીધી’. મુખ્ય પ્રેસે બિલાવલ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું જે બાકીના વિદેશ મંત્રીઓ આવ્યા હતા. બે દિવસીય SCO બેઠકમાં હાજરી આપો.’ અખબારે લખ્યું છે કે SCO બેઠક સિવાય ભારત અને પાકિસ્તાનના વિદેશ મંત્રીઓ વચ્ચે દ્વિપક્ષીય વાતચીત થઈ રહી નથી. રિપોર્ટમાં લખ્યું છે કે, ‘શું બિલાવલ પોતાના ભારતીય સમકક્ષને મળવાની સંભાવના છે કે પછી માત્ર હાથ મિલાવવાની? આ અંગે કોઈ સમાચાર નથી. 12 વર્ષમાં પ્રથમ વખત ભારતની મુલાકાતે આવેલા પાકિસ્તાની વિદેશ મંત્રી બિલાવલ ભુટ્ટોએ કહ્યું છે કે, તેઓ મિત્ર દેશોના પોતાના સમકક્ષો સાથે રચનાત્મક વાતચીત કરવા આતુર છે. અખબાર આગળ લખે છે, ‘જોકે, તેમની પાસેથી કોઈ મોટી અપેક્ષા ન રાખવી જોઈએ. SCO તરીકે આ મુલાકાત દ્વિપક્ષીય વિવાદોના નિરાકરણ માટેનું મંચ નથી. પરંતુ આનાથી સંબંધોની કડવાશ થોડી ઓછી થઈ શકે છે.

ભારત-પાકિસ્તાનના રાજદ્વારી સંબંધો હાલ ઠંડા પડ્યા છે
ભારત સાથેના વેપાર રાજદ્વારી સંબંધો, સાંસ્કૃતિક સંબંધો વાસ્તવિક રીતે ઠંડા પડ્યા છે અને આનાથી બંને દેશો વચ્ચેની ખાઈ વધુ વધી છે. જ્યારે ભારતમાં કેટલાક દલીલ કરે છે કે, ભારતને પાકિસ્તાનની મિત્રતાની જરૂર નથી, તો કેટલાક ભારતીયો સ્વીકારે છે કે આ ક્ષેત્રમાં આ પ્રકારનો સંઘર્ષ ભારતના હિતમાં નથી.’ અખબારે તેના સંપાદકીયમાં લખ્યું છે કે, SCOમાં પરસ્પર લાભ માટે ભૌગોલિક રાજકીય હરીફોને એકસાથે લાવવાની મોટી સંભાવના છે. અહીં ગોવામાં છે અને હેતુની સ્પષ્ટતા સાથે વાત કરે છે.’ભારતે સરહદ વિવાદ હોવા છતાં ચીનના નેતૃત્વ હેઠળના બ્લોકમાં જોડાવા માટે અરજી કરી હતી. તેની સાથે આપણે આશા રાખવી જોઈએ કે જ્યાં સાર્ક (SAARC -South Asian Association for Regional Cooperation) ખરાબ રીતે નિષ્ફળ ગયું છે, ત્યાં એસસીઓ સફળ થશે.

પાકિસ્તાનના લગભગ મોટા ભાગના સમાચારો છાપ્યા
ડોને બિલાવલ ભુટ્ટોને એસસીઓનું સંબોધન પણ છાપ્યું છે જેમાં બિલાવલે કહ્યું છે કે, સભ્ય દેશો આતંકવાદને ડિપ્લોમેટિક ટુલ તરીકે ઉપયોગ ન કરે. અખબારે બિલાવલ ભુટ્ટોના નિવેદનનો હવાલો ટાંકતા લખ્યું કે, અમારા લોકોની સામુહિક સુરક્ષા આપણી જવાબદારી છે. ડિપ્લોમેટિક ટુલ તરીકે આતંકવાદને હથિયાર બનાવવાની જાળમાં આપણે ફસાવું ન જોઇએ.

એક્સપ્રેસ ટ્રિબ્યુન
પાકિસ્તાનના અખબારે લખેલું કે એક્સપ્રેસ ટ્રિબ્યુન પાકિસ્તાન બંને અખબાર છે. દેશો પરસ્પર ચિંતાની આ બાબતો પર ચર્ચા કરવા માટે SCO ના પ્લેટફોર્મનો ઉપયોગ કરી શકે છે અને સંવાદની દિશામાં એક નવો અધ્યાય શરૂ કરી શકે છે. અખબારમાં એક અભિપ્રાય લેખમાં લખ્યું છે કે,’પાકિસ્તાન અને ભારત બંને- એકબીજા પર સરહદ પારના આતંકવાદને પ્રોત્સાહન આપવાનો આરોપ લગાવે છે અને અલગતાવાદી જૂથોને સમર્થન આપે છે. આ સંદર્ભમાં, SCO પાકિસ્તાન અને ભારતને તેમની આતંકવાદ વિરોધી મિકેનિઝમ્સની માર્ગદર્શિકા અનુસાર, આતંકવાદ વિરોધી અને ગુપ્ત માહિતી શેર કરવાની તક પૂરી પાડે છે. સમિટ બે દક્ષિણ એશિયાના હરીફો વચ્ચે મંત્રણાનો પાયો નાખે તેવી શક્યતા છે.

જયશંકર ઊભા થયા અને હાથ મિલાવ્યા’
ધ ટ્રિબ્યુન અન્ય એક લેખમાં લખવામાં આવ્યું છે કે ગુરુવારે SCO વિદેશ મંત્રીઓ માટે આયોજિત રાત્રિભોજન દરમિયાન ભારત અને પાકિસ્તાનના વિદેશ મંત્રીઓએ હાથ મિલાવીને અભિવાદન કર્યું હતું. અખબારે લખ્યું છે કે ડિનરમાં હાજર એક પાકિસ્તાની અધિકારીએ આ વાતની પુષ્ટિ કરી છે. અખબારે લખ્યું, ‘બિલાવલ અંતિમ મંત્રી હતા જેઓ ડિનર માટે સ્થળ પર આવ્યા હતા. જ્યારે ડીનર માટે આવ્યા ત્યારે એસ જયશંકર ઉભા થયા અને તેમની સાથે હાથ મિલાવ્યો. જોકે જ્યારે બિલાવલ શુક્રવારે SCO મીટિંગ માટે પહોંચ્યા ત્યારે જયશંકરે રિસેપ્શન દરમિયાન તેમની સાથે હાથ મિલાવ્યા ન હતા, પરંતુ માત્ર અભિવાદન કર્યું હતું.અખબારે આગળ લખ્યું, અન્ય એક અધિકારી જેઓ SCOમાં પાકિસ્તાની પ્રતિનિધિમંડળનો હિસ્સો હતા તેમણે કહ્યું કે અન્ય સભ્ય દેશોના પ્રતિનિધિમંડળોની જેમ જ ભારતમાં તેમની સાથે ખૂબ જ સારું વર્તન કરવામાં આવ્યું હતું.તેની સામેલગીરીને કારણે ગોવામાં યોજાનારી બેઠકને લઈને ઘણો રસ જાગ્યો છે. પાકિસ્તાની વિદેશ મંત્રાલયના એક અધિકારીને ટાંકીને અખબારે લખ્યું છે કે જયશંકર અને બિલાવલ ભુટ્ટો વચ્ચેના હેન્ડશેકને પણ સકારાત્મક બદલાવ તરીકે જોવું જોઈએ.

જિયો ટીવીએ પણ કર્યા ભરપેટ વખાણ
જિયો ટીવી પાકિસ્તાનના અખબાર જિયો ટીવીએ પાકિસ્તાનના વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા મુમતાઝ ઝહરા બલોચને ટાંકીને લખ્યું છે કે બિલાવલની મુલાકાત દરમિયાન ભારત સાથે વાતચીત થઈ હતી. પાકિસ્તાનને ફરિયાદ કરવાની કોઈ તક આપી નથી. ભારતે બિલાવલનું તે જ રીતે સ્વાગત કર્યું જે રીતે અન્ય દેશોના વિદેશ મંત્રીઓએ કર્યું હતું.પાકિસ્તાનની હાજરીનો હેતુ એ સૂચવવાનો હોઈ શકે છે કે જ્યારે મધ્ય એશિયાની વાત આવે છે ત્યારે પાકિસ્તાન ભારતને પોતાનો પ્રભાવ વધારવાની તક આપવા માંગતું નથી અને રશિયા એક છે. પાકિસ્તાનનો મહત્વપૂર્ણ ઉભરતો મિત્ર. SCOમાં મધ્ય એશિયાના ચાર દેશો – કઝાકિસ્તાન, કિર્ગિસ્તાન, તાજિકિસ્તાન અને ઉઝબેકિસ્તાન પણ સામેલ છે. પાકિસ્તાન મધ્ય-એશિયાને વેપાર, કનેક્ટિવિટી અને ઊર્જાની દૃષ્ટિએ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માને છે.