બાંગલાદેશ-અદાણીના આ વિવાદ પર ભારતીય વિદેશ મંત્રાલયે આપ્યો જવાબ અને કહ્યું…

નવી દિલ્હીઃ અમેરિકન રિસર્ચ એજન્સી હિંડનબર્ગના એક રિપોર્ટથી પ્રખ્યાત ભારતીય ઉદ્યોગપતિ ગૌતમ અદાણીને ઘણું નુકસાન થઈ રહ્યું છે. અહેવાલ આવ્યા બાદથી, અદાણીના શેરમાં ઘટાડાનો સિલસિલો ચાલુ રહ્યો હતો અને બુધવારે મોડી સાંજે અદાણીએ રૂ. 20,000 કરોડની સંપૂર્ણ સબસ્ક્રાઇબ કરેલી ફોલો-ઓન પબ્લિક ઓફર (FPO) પાછી ખેંચી લીધી હતી. અદાણીની નેટવર્થમાં અણધાર્યો ઘટાડો થયો છે અને તે વિશ્વના ટોચના અબજોપતિઓની યાદીમાંથી 16મા સ્થાને આવી ગયા છે. આ તમામ ઘટનાક્રમ વચ્ચે બાંગ્લાદેશ અને અદાણી પાવર લિમિટેડ વચ્ચે થયેલા પાવર પરચેઝ એગ્રીમેન્ટ (PPA)ને લઈને પણ વિવાદ ઊભો થયો છે. બાંગ્લાદેશની ન્યૂઝ એજન્સી UNB અનુસાર, બાંગ્લાદેશે અદાણીની કંપનીને પાવર પરચેઝ એગ્રીમેન્ટ રિવાઇઝ કરવાની માંગ કરી છે, નહીં તો તે એગ્રીમેન્ટ રદ કરી દેશે.

વિદેશ મંત્રાલયે શું કહ્યું?
બાંગ્લાદેશ સાથે અદાણી પાવર લિમિટેડના આ વિવાદ પર ગુરુવારે આયોજિત પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા અરિંદમ બાગચીને પૂછવામાં આવ્યું કે આ પ્રોજેક્ટ અમારી વિદેશ નીતિનો ઘણો ભાગ છે. હવે બાંગ્લાદેશ અદાણી ગ્રૂપને આ કરારમાં સુધારો કરવા માટે કહી રહ્યું છે નહીં તો તે વીજળી ખરીદશે નહીં. જેના કારણે સમગ્ર પ્રોજેક્ટ બેલેન્સમાં જોવા મળી રહ્યો છે. બાંગ્લાદેશના મંત્રી પણ આ મુદ્દે વાત કરવા ભારત આવ્યા, આ અંગે કોઈ ટિપ્પણી? જવાબમાં અરિંદમ બાગચીએ કહ્યું, ‘અમે સમજીએ છીએ કે અમારા પડોશીઓ સાથેના અમારા આર્થિક સંબંધો પણ અમારા વિકાસમાં મદદ કરે છે. અમે વાત કરી રહ્યા છીએ કે આપણા પડોશીઓ ભારતના આર્થિક વિકાસથી કેવી રીતે લાભ મેળવી શકે છે. અમે તેમની સાથે કનેક્ટિવિટી, પાવર ટ્રાન્સમિશનને સરળ બનાવવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. અમારા પડોશીઓ પ્રત્યેની અમારી વ્યૂહરચનાનો આ એક મહત્વપૂર્ણ ભાગ છે, અમારા માટે અમારા પડોશીઓ પ્રથમ છે. પરંતુ જો કોઈ પ્રોજેક્ટ આર્થિક કારણોસર અમલમાં ન આવી રહ્યો હોય, તો તમે તેના પરથી અનુમાન લગાવી શકતા નથી કે અમારા સંબંધો બગડી રહ્યા છે. અમે પ્રયાસ કરીશું કે વેપાર, ઉર્જા વગેરે ક્ષેત્રે બંને દેશો કેવી રીતે નજીક આવે.

અરિંદમ બાગચીને પણ પૂછવામાં આવ્યું હતું કે શું કોઈ વિદેશી સરકારે અદાણીને લઈને ભારત સરકારનો સંપર્ક કર્યો છે, જેના જવાબમાં તેમણે કહ્યું, “મને નથી લાગતું કે કોઈ સરકાર આ બધી બાબતો માટે અમારો સંપર્ક કરશે.”

અદાણી પાવર લિમિટેડ અને બાંગ્લાદેશ વચ્ચે પાવર ખરીદી વિવાદ
બાંગ્લાદેશી મીડિયાના અહેવાલ મુજબ, કરારમાં વિવાદ પાવર પ્રોજેક્ટમાં ઉપયોગમાં લેવાતા કોલસાની કિંમતોને લઈને થયો છે. અદાણી પાવર લિમિટેડ ઝારખંડના ગોડ્ડા જિલ્લામાં 1,600 મેગાવોટનો પાવર પ્લાન્ટ સ્થાપી રહી છે, જેની વીજળી બાંગ્લાદેશને વેચવામાં આવશે. અદાણી પાવર લિમિટેડ આ પ્લાન્ટ માટે $400 પ્રતિ મેટ્રિક ટનના ભાવે કોલસો આપે છે. બાંગ્લાદેશી મીડિયામાં કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે આ કિંમત આંતરરાષ્ટ્રીય બજારની કિંમતો કરતા ઘણી વધારે છે. બાંગ્લાદેશના એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે આ કિંમત પ્રતિ મેટ્રિક ટન $250 કરતાં ઓછી હોવી જોઈએ. ખરીદ કરારથી માહિતગાર અધિકારીઓએ જણાવ્યું છે કે બાંગ્લાદેશમાં પાવર સેક્ટરના વિકાસ પર દેખરેખ રાખતી એજન્સી બાંગ્લાદેશ પાવર ડેવલપમેન્ટ બોર્ડ (BPDB)એ પણ આ સંબંધમાં અદાણીની કંપનીને પત્ર લખ્યો છે.

બાંગલાદેશી મીડિયાએ શું કહ્યું
સત્તાવાર સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે જાન્યુઆરીના પ્રથમ સપ્તાહમાં બાંગ્લાદેશના પાવર, એનર્જી અને મિનરલ રિસોર્સિસ રાજ્ય પ્રધાન નસરુલ હમીદે એક પ્રતિનિધિમંડળ સાથે પાવર પ્લાન્ટની સાઇટની મુલાકાત લીધી હતી અને તે દરમિયાન તેમણે અદાણી પાવર લિમિટેડને આ અંગે માહિતી આપી હતી. બાંગ્લાદેશી મીડિયાના અહેવાલ મુજબ, અદાણીની કંપનીએ તેના કરારમાં કોલસાના ભાવ પર કોઈ ડિસ્કાઉન્ટની જોગવાઈ નથી રાખી. ગોડ્ડા પ્લાન્ટ માટે કોલસાની વાર્ષિક જરૂરિયાત 70 થી 90 લાખ ટન હોવાનો અંદાજ છે. બાંગ્લાદેશે અદાણી પાવર લિમિટેડને એક યુનિટ વીજળી માટે 20-22 રૂપિયા ચૂકવવા પડશે, જે ખૂબ વધારે છે. “તમે તેની તુલના બાંગ્લાદેશમાં કોલસાથી ચાલતા પ્લાન્ટમાંથી ખરીદેલી વીજળીના ખર્ચ સાથે કરો – તે યુનિટ દીઠ 12 ટાકા કરતા પણ ઓછી છે,” BPDBના એક વરિષ્ઠ અધિકારીએ જણાવ્યું હતું.