શું તમારી પાસે 2000 રૂપિયાની નોટ છે? ગભરાશો નહીં, જાણી લો હવે શું કરશો જેથી લાઇનોમાં ન બેસવું પડે

મુંબઇ : આરબીઆઈએ ક્લીન નોટ પોલિસી અંતર્ગત આ નિર્ણય લીધો છે. આ નોટો 30 સપ્ટેમ્બર સુધી બેંકમાં પરત કરી શકાશે. જો તમારી પાસે 2000ની નોટ છે તો ગભરાશો નહીં, જાણો હવે તમારે શું કરવું પડશે? 2000 રૂપિયાની નોટ હવે નહીં ચાલે. ભારતીય રિઝર્વ બેંકે એક પરિપત્ર જારી કરીને સ્પષ્ટ કર્યું છે કે તે 2000 રૂપિયાની નોટો પાછી ખેંચી લેશે. પરંતુ, આરબીઆઈ દ્વારા એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે સામાન્ય લોકોએ આ અંગે ચિંતા કરવાની બિલકુલ જરૂર નથી. આરબીઆઈએ ક્લીન નોટ પોલિસી અંતર્ગત આ નિર્ણય લીધો છે. આ નોટો 30 સપ્ટેમ્બર સુધી બેંકમાં પરત કરી શકાશે.

જો તમારી પાસે 2000ની નોટ છે તો ગભરાશો નહીં, જાણો હવે તમારે શું કરવું પડશે?
1. ચિંતા કરશો નહીં, કોઈ સમસ્યા થશે નહીં ભારતીય રિઝર્વ બેંકે એક સમયમર્યાદા નક્કી કરી છે કે તમે તમારી નોટ 30 સપ્ટેમ્બર સુધી જમા કરાવી શકો છો. આનાથી તમારા પૈસાની કિંમત સમાપ્ત થશે નહીં અને તમને કોઈ નુકસાનનો સામનો કરવો પડશે નહીં. તેથી જ આ પરિપત્ર તમારી સામે આવ્યા પછી કોઈપણ રીતે ચિંતા કરવાની જરૂર નથી.
2. કોઈ નોટબંધી નથી, આ નોટ હજુ પણ ચાલુ છે. બીજી સૌથી મોટી વાત એ છે કે, આ વખતે RBI એ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે હવે પણ તમે 2000 રૂપિયાની નોટ પર પ્રતિબંધને ડિમોનેટાઈઝેશન ન ગણો. સ્પષ્ટ શબ્દોમાં સમજી લો કે તમે અત્યારે આ 2000 રૂપિયાની નોટ બજારમાં ચલાવી શકો છો. તમે તેમાંથી સામગ્રી ખરીદી શકો છો. તમે કોઈપણ સાથે 2000 રૂપિયાનો ટ્રાન્ઝેક્શન કરી શકો છો. આ સંપૂર્ણ રીતે માન્ય છે અને જો કોઈ તેને લેવાનો ઇનકાર કરી શકે નહીં, પરંતુ માત્ર 30 સપ્ટેમ્બર 2023 સુધી. એટલે કે, આ તારીખ પહેલા, તમે આ નોટો તમારી બેંકમાં પરત કરી શકો છો (જ્યાં તમારું ખાતું છે) અથવા તમે તેને અન્ય કોઈપણ બેંકમાં બદલી શકો છો.

અફવાઓથી બચો, 30 સપ્ટેમ્બર સુધીમાં જમા કરાવો. સૌથી મોટી વાત એ છે કે તમારે હવે બેંક સુધી પહોંચવું જોઈએ નહીં. ત્યાં કતાર ન લગાવો, કોઈપણ પ્રકારની અફવા પર ધ્યાન ન આપો. અરાજકતા જેવી કોઈપણ પરિસ્થિતિને પ્રોત્સાહન આપશો નહીં. આરબીઆઈએ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે રૂપિયાનું મૂલ્ય નાબૂદ કરવામાં આવ્યું નથી. તમારા ખિસ્સામાં રહેલી 2000 રૂપિયાની નોટ હજુ પણ 2000 રૂપિયાની જ છે. ભારતીય રિઝર્વ બેંકના ગવર્નર દ્વારા સહી કરાયેલ વાક્ય ‘હું ધારકને રૂ. 2000 ચૂકવવાનું વચન આપું છું’. હજુ પણ માન્ય રહેશે.

એક વખતમાં વીસ હજાર રૂપિયા જમા કરાવી શકશે. જો તમે આ 2000 રૂપિયાની નોટો જમા કરાવવા માંગતા હોવ તો RBIએ તેના માટે પણ એક પ્લાન બનાવ્યો છે. તમે કોઈપણ બેંકમાં 20 હજાર રૂપિયા સુધીની 2000 રૂપિયાની નોટો એક જ વારમાં બદલી શકો છો અને તમારી સુવિધા અનુસાર તેમની કિંમત જેટલી રકમ લઈ શકો છો. 23 મે, 2023થી નોટો જમા કરવામાં આવશે રિઝર્વ બેંકના જણાવ્યા અનુસાર, 23 મે, 2023થી, કોઈપણ બેંકમાં એક સમયે અન્ય મૂલ્યોની નોટો માટે 2000 રૂપિયાની નોટ બદલી શકાશે. નોટ એક્સચેન્જની મર્યાદા 20,000 રૂપિયા છે. વર્ષ 2016માં રિઝર્વ બેંક દ્વારા નોટબંધી બાદ રિઝર્વ બેંકે 2000 રૂપિયાની નોટ બહાર પાડી હતી. છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓથી બજારમાં 2000 રૂપિયાની નોટો ઓછી દેખાતી હતી. લોકોએ કહ્યું કે એટીએમમાંથી 2000 રૂપિયાની નોટ પણ બહાર નથી આવી રહી.

આ અંગે સરકારે સંસદમાં માહિતી પણ આપી હતી. અનુરાગ ઠાકુરે આપી હતી માહિતી, 2 વર્ષથી નોટો છપાઈ ન હતી. 8 નવેમ્બર 2016ના રોજ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની જાહેરાત બાદ 500 અને 1000 રૂપિયાની તમામ નોટો ચલણમાં આવી ગઈ હતી. આ કરન્સીની જગ્યાએ રિઝર્વ બેંક દ્વારા 500 અને 2000 રૂપિયાની નવી નોટો જારી કરવામાં આવી હતી. રિઝર્વ બેંકનું માનવું હતું કે 2000 રૂપિયાની નોટ ચલણમાંથી બહાર મુકાયેલી નોટોના મૂલ્યની સરળતાથી ભરપાઈ કરશે. વર્ષ 2017-18 દરમિયાન દેશમાં 2000ની નોટ સૌથી વધુ પ્રચલિત હતી. આ દરમિયાન બજારમાં 2000ની 33,630 લાખ નોટો ચલણમાં હતી. તેમની કુલ કિંમત 6.72 લાખ કરોડ રૂપિયા હતી.

2021માં કેન્દ્રીય મંત્રી અનુરાગ ઠાકુરે લોકસભામાં માહિતી આપી હતી કે, છેલ્લા બે વર્ષથી 2000 રૂપિયાની એક પણ નોટ છાપવામાં આવી નથી.ક્લીન નોટ પોલિસી હેઠળ લેવાયો નિર્ણય ભારતીય રિઝર્વ બેંકનો સૌથી મોટી ચલણી 2000 રૂપિયાની નોટ પર મોટો નિર્ણય છે. રિઝર્વ બેંક અનુસાર, 2000 રૂપિયાની નોટ કાનૂની ટેન્ડર રહેશે, પરંતુ તેને ચલણમાંથી બહાર કાઢવામાં આવશે. ભારતીય રિઝર્વ બેંકે દેશની બેંકોને તાત્કાલિક અસરથી 2000 રૂપિયાની કિંમતની નોટો જારી કરવાનું બંધ કરવાની સલાહ આપી છે. રિઝર્વ બેંકે આ નિર્ણય ‘ક્લીન નોટ પોલિસી’ હેઠળ લીધો છે.30 સપ્ટેમ્બર 2023 સુધીમાં બેંકમાં 2000 રૂપિયાની નોટ જમા કરાવી શકાશે.