નવી દિલ્હીઃ દિલ્હીમાં નગર નિગમ (MCD)ની ચૂંટણીની તારીખોનું એલાન થઈ ગયું છે. દિલ્હી ચૂંટણી પંચ વિજય દેવે શુક્રવારે પત્રકાર પરિષદ કરી અને કહ્યું કે દિલ્હીમાં MCD ચૂંટણીનું વોટિંગ 4 ડિસેમ્બરે થશે અને 7 ડિસેમ્બરે પરિણામો આવશે. સવારે 8 વાગ્યાથી સાંજે 5 વાગ્યા સુધી મતદાન થશે. તેમણે કહ્યું કે આજથી આચાર સંહિત્તા લાગુ થઈ જશે. ચૂંટણી પ્રચાર માટે લાગેલા હોર્ડિંગ્સ અને બેનર હટાવી દેવાશે.
ADVERTISEMENT
ફોર્મ પાછું ખેંચવાની છેલ્લી તારીખ 19 નવેમ્બર
દિલ્હી ચૂંટણી પંચે કહ્યું કે દિલ્હીમાં 7 નવેમ્બરે ઉમેદવારી ફોર્મ ભરવાનું શરૂ થશે. 14 નવેમ્બર ફોર્મ ભરવાની છેલ્લી તારીખ રહેશે. 16 નવેમ્બર સુધી તેની સ્ક્રૂટિની થશે અને ફોર્મ પાછું ખેંચવાની છેલ્લી તારીખ 19 નવેમ્બર રહેશે. દિલ્હીમાં વિધાનસભાની 70 સીટ છે. પરંતુ 2 સીટ પર ચૂંટણી થશે નહીં. તેવામાં 68 બેઠકો પર રહેશે જેમાં 250 વોર્ડ છે. અહીં ઈલેક્શન કરવામાં આવશે. ગત વખતની જેમ ઈવીએમ યુઝ કરવામાં આવશે. 50 હજારથી વધુ ઈવીએમ રાખવામાં આવ્યા છે. સૌથી પહેલા મોક પોલસ થશે. નોટાનો ઉપયોગ પણ થશે. વોટરની સુવિધા માટે ફોટોગ્રાફ સાથેનું આઈડી કાર્ડ બતાવવું પડશે. ચૂંટણીમાં એક લાખથી વધુ કર્મચારીઓ તૈનાત રહેશે. તેમાં પોલીસ પણ શામેલ થશે.
લાઉડ સ્પિકર માટે પરવાનગી લેવી પડશે
તેમણે કહ્યું કે, ચૂંટણીમાં 250 એઆરઓ હશે. 2 હજાર સેક્ટર મેજિસ્ટ્રેટ હશે. 68 જનરલ ઓબ્ઝર્વર તૈનાત રહેશે. દિલ્હીમાં આજથી આચાર સંહિત્તા લાગુ થશે. તે પછી સતત નિયમો પર નજર રહેશે. મોડલ બુક ઓફ કંડક્ટની એક બુકલેટ જાહેર કરવામાં આવશે. જેમાં બધી જોગવાઈઓનો ઉલ્લેખ છે. લાઉડ સ્પીકર પર પ્રતિબંધ રહેશે. તેના માટે પરવાનગી લેવી પડશે.
8 લાખ સુધીનો ખર્ચ કરી શકાશે
આજથી ગેરકાયદે હોર્ડિંગ્સ અને પોસ્ટરો સામે તાત્કાલિક કાર્યવાહી કરવામાં આવશે. રાત્રે 10 વાગ્યાથી સવારે 6 વાગ્યા સુધી લાઉડ સ્પીકરને મંજૂરી આપવામાં આવશે નહીં. 68 સ્થળોએ સવારે 10 થી બપોરે 3 વાગ્યા સુધી ઉમેદવારોનું નામાંકન કરવામાં આવશે. પોલીસને પણ યોગ્ય સુરક્ષા આપવા સૂચના આપવામાં આવી છે. અગાઉ ઉમેદવાર રૂ. 5.75 લાખ સુધીનો ખર્ચ કરી શકતો હતો. હવે તેમાં વધારો કરવામાં આવ્યો છે અને તમે 8 લાખ રૂપિયા સુધીનો ખર્ચ કરી શકો છો.
42 બેઠકો અનુસૂચિત જાતિ માટે અનામત
તમને જણાવી દઈએ કે દિલ્હી મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનમાં 250 સીટો છે. તેમાંથી 42 બેઠકો અનુસૂચિત જાતિ (SC) માટે અનામત રાખવામાં આવી છે. જ્યારે 50 ટકા બેઠકો મહિલાઓ માટે પણ અનામત રહેશે. આ તમામ બેઠકો ચિહ્નિત કરવામાં આવી છે. દિલ્હી મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનના વોર્ડના સીમાંકન બાદ કેન્દ્ર સરકારે 18 ઓક્ટોબરે એક નોટિફિકેશન બહાર પાડ્યું હતું. સૂચનામાં, પંચે કહ્યું હતું કે મુખ્ય ચૂંટણી અધિકારીઓ દ્વારા સુધારેલી મતદાર યાદીની છેલ્લી તારીખ 1 જાન્યુઆરી, 2022 છે, તેને MCD ચૂંટણી માટે મતદાર યાદી તરીકે ગણવામાં આવશે. અધિકારીઓએ કહ્યું હતું કે આનો અર્થ એ છે કે 1 જાન્યુઆરી, 2022 સુધીમાં જેઓ મતદાતા બનશે તેઓ જ આગામી MCD ચૂંટણીમાં પોતાનો મત આપી શકશે.
અગાઉ 272 બેઠકો હતી
અગાઉ દિલ્હી મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનમાં 272 સીટો હતી. અગાઉ ઉત્તર અને દક્ષિણ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનમાં 104-104 કાઉન્સિલરની બેઠકો હતી, જ્યારે પૂર્વ દિલ્હીમાં 64 બેઠકો હતી, પરંતુ એકીકરણ અને સીમાંકન પછી, ત્યાં 250 બેઠકો છે. દિલ્હીની 21 વિધાનસભા મતવિસ્તારમાં એક વોર્ડ ઘટ્યો છે અને એક વિધાનસભામાં સીટ વધી છે. આ રીતે દિલ્હીમાં 250 વોર્ડમાં કાઉન્સિલરની ચૂંટણી યોજાશે.
કેટલા વોર્ડ હતા?
1 જાન્યુઆરી, 2022 સુધીમાં, દિલ્હીમાં લગભગ 1.48 કરોડ મતદારો હતા. MCDના સીમાંકન પછી ગૃહ મંત્રાલય (MHA) એ મંગળવારે એક નોટિફિકેશન બહાર પાડ્યું હતું, જેના પછી MCD ચૂંટણી માટે રસ્તો સાફ થઈ ગયો હતો. ગૃહ મંત્રાલય દ્વારા જારી કરાયેલા 800 પાનાના નોટિફિકેશનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે દિલ્હીમાં મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનના વોર્ડની સંખ્યા હવે 250 થઈ જશે. નગરપાલિકાના એકીકરણ પહેલા 70 વિધાનસભા મતવિસ્તારમાં 272 વોર્ડ હતા.
કોર્પોરેશનોનું જોડાણ
આ વખતે દિલ્હીમાં સરકારે કોર્પોરેશનોને એકીકૃત કર્યા છે. જોકે કોર્પોરેશન વધુ સશક્ત હોવું જોઈએ, પરંતુ તેની જોગવાઈઓ MCD ઈન્ટિગ્રેશન એક્ટમાં લોકોને વધુ લાભ આપવા માટે નથી. આ સિવાય કોર્પોરેશન, કાઉન્સિલરો અને મેયરને પાવરફુલ બનવા કે નવા હક્કો મેળવવાના કારણો અંગે એક્ટમાં કોઈ ઉલ્લેખ નથી.
MCDમાં 42 બેઠકો અનામત છે
દિલ્હી મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનમાં કાઉન્સિલરની કુલ 250 બેઠકોમાંથી 42 બેઠકો અનુસૂચિત જાતિ (SC) માટે અનામત રાખવામાં આવી છે. 42 અનામત બેઠકોનો નિર્ણય દિલ્હીના રાજ્ય ચૂંટણી પંચ દ્વારા તેમને ચિહ્નિત કરીને અને અનામત કરીને જારી કરવામાં આવશે. તે જ સમયે, 50 ટકા બેઠકો મહિલાઓ માટે અનામત રહેશે. આ રીતે મહિલા, ઓબીસી અને જનરલ કેટેગરીની કાઉન્સિલરની બેઠકો હશે. MCDમાં જનરલ કેટેગરીના 50 ટકા વોર્ડ મહિલાઓ માટે આરક્ષિત હશે. આ રીતે અનુસૂચિત જાતિ માટે આરક્ષિત વોર્ડમાં મહિલાઓ માટે 21 વોર્ડ અને જનરલ કેટેગરીના 104 વોર્ડ મહિલાઓ માટે અનામત રહેશે. સામાન્ય રીતે આ પ્રક્રિયા ચૂંટણીની જાહેરાતના થોડા દિવસ પહેલા કરવામાં આવે છે. તેવી જ રીતે 27 ટકા બેઠકો ઓબીસી માટે અનામત રાખવાની રહેશે.
1.5 કરોડ મતદારો
MCD ચૂંટણીમાં હાલમાં 1.49 કરોડ મતદારો છે. દિલ્હીના તમામ મતદાન મથકોની યાદી તૈયાર કરવાનું કામ 6 નવેમ્બર સુધીમાં પૂર્ણ કરવામાં આવશે. મતદાન મથક મુજબ મતદારોની યાદી બહાર પાડવામાં આવશે. રાજ્ય ચૂંટણી પંચ આગામી કોર્પોરેશનની ચૂંટણીમાં દિલ્હી વિધાનસભા અનુસાર તૈયાર કરાયેલી મતદાર યાદીનો જ ઉપયોગ કરશે. આવી સ્થિતિમાં 1500 મતદારો માટે એક મતદાન મથક બનાવી શકાય છે.
2800 મતદાન મથક
દિલ્હીમાં 250 વોર્ડમાં કોર્પોરેશનની ચૂંટણી યોજાશે. દિલ્હી વિધાનસભા અનુસાર તૈયાર કરાયેલી મતદાર યાદીનો ઉપયોગ MSD ચૂંટણીમાં કરવામાં આવશે. છેલ્લી વિધાનસભા ચૂંટણી દરમિયાન દિલ્હીમાં 2860 મતદાન મથકો પર કુલ 13 હજાર 760 મતદાન કેન્દ્ર બનાવવામાં આવ્યા હતા, પરંતુ આ એક નાગરિક ચૂંટણી છે. આવી સ્થિતિમાં મતદારોની સંખ્યામાં વધારો થયો છે, તે સંદર્ભમાં મતદાન મથકોની સંખ્યા પહેલા કરતા વધુ હશે. જિલ્લા ચૂંટણી અધિકારીઓને સૂચના આપવામાં આવી છે કે જે વોર્ડ માટે મતદાન મથકો બનાવવામાં આવી રહ્યા છે તે વોર્ડ તે જ સરહદી વિસ્તારમાં સ્થિત હોવા જોઈએ. એમસીડી ચૂંટણીના આયોજન માટે બિહારના 12 જિલ્લામાંથી 30 હજાર ઈવીએમ મંગાવવામાં આવ્યા છે.
એક મેયર – એક કમિશનર
દિલ્હી મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન (MCD) ને ત્રણ વિસ્તારોમાં વિભાજિત કરવામાં આવ્યું હતું, જે ઉત્તર દિલ્હી, દક્ષિણ દિલ્હી અને પૂર્વ દિલ્હી તરીકે ઓળખાતા હતા. મે 2022 માં, મોદી સરકારે દિલ્હીના ત્રણ કોર્પોરેશનોનું વિલીનીકરણ કર્યું અને તેમને એકીકૃત કર્યા. આ રીતે MCD બનાવવામાં આવી છે. અત્યાર સુધી દિલ્હી MCDમાં, દરેક ત્રણ મેયર, કમિશનર અને ચીફ એન્જિનિયર હતા, જે અલગ-અલગ ઝોનના હતા. MCDના એકીકરણ બાદ હવે મેયર, કમિશનર અને ચીફ એન્જિનિયર એક-એક થશે. તેમની પાસે પહેલા કરતા વધુ સત્તા હશે.
કાઉન્સિલર દિલ્હીના મેયરની પસંદગી કરશે
દિલ્હી મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનની ચૂંટણીમાં મેયરની ચૂંટણી સીધી નહીં પરંતુ કાઉન્સિલર દ્વારા કરવામાં આવે છે. દિલ્હીમાં 250 કાઉન્સિલરો માટે ચૂંટણી યોજાશે. આવી સ્થિતિમાં જે પક્ષના સૌથી વધુ કાઉન્સિલરો જીતીને બહાર આવશે તે પક્ષનો મેયર બનશે. મેયર અને ડેપ્યુટી મેયરની ચૂંટણી કાઉન્સિલરો દ્વારા કરવામાં આવે છે. મેયર, ડેપ્યુટી મેયર અને સ્ટેન્ડિંગ કમિટીના ચેરમેન દર પાંચ વર્ષે ચૂંટાય છે.
ADVERTISEMENT