Chandrayaan-4 will be launched in two phases: ચંદ્રયાન-3 મિશનની ઐતિહાસિક સફળતા બાદ ISRO હવે આગામી ચંદ્ર મિશન ચંદ્રયાન-4ની તૈયારી કરી રહ્યું છે. ચંદ્રયાન-4 તેના પહેલાના મિશન જેવું નહીં હોય. આ વખતે ચંદ્રયાન-4 ચંદ્ર પર જશે અને ત્યાંથી પૃથ્વી પર પરત ફરશે. વાસ્તવમાં ચંદ્રયાન-3 એક જ તબક્કામાં લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું. પરંતુ ચંદ્રયાન-4 બે તબક્કામાં લોન્ચ થશે. બે અલગ-અલગ પ્રક્ષેપણ ચંદ્રયાન-4 વાહનને લઈ જશે જે માત્ર ચંદ્ર પર જ ઉતરશે નહીં પરંતુ ચંદ્રની સપાટી પરથી ખડકો અને માટી (મૂન રેગોલિથ)ને પણ ભારતમાં પરત લાવશે.
ADVERTISEMENT
બે તબક્કામાં લોન્ચ થશે ચંદ્રયાન-4
ચંદ્રયાન-4 પ્રથમ તબક્કામાં પૃથ્વી પરથી લોન્ચ કરવામાં આવશે. આ પછી તે ચંદ્ર પર ઉતરશે. ચંદ્ર પર તેના તમામ કાર્યો પૂર્ણ કર્યા પછી, તે પછી પૃથ્વી પર નમૂનાઓ પહોંચાડવા માટે લોન્ચ કરવામાં આવશે. પ્રથમ વખત લોન્ચિંગ સમયે, ચંદ્રયાન-4નું કુલ વજન 5200 કિલોગ્રામ હશે, જ્યારે તેને ચંદ્ર પરથી પૃથ્વી તરફ લોન્ચ કરવામાં આવશે ત્યારે તેનું વજન 1527 કિલો રાખવામાં આવશે, જેથી તે પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષામાં સરળતાથી પ્રવેશ કરી શકે.
પાંચ મોડ્યુલ લઈ જશે ચંદ્રયાન-4
ચંદ્રયાન-4 મિશનમાં વધુ બે વધારાના ઘટકો હશે જે ચંદ્રમાંથી નમૂનાઓ પાછા લાવવા અને પૃથ્વી પર છોડવાનું કામ કરશે. એટલે કે ચંદ્રયાન-4 પોતાની સાથે પાંચ મોડ્યુલ લઈ જશે. તેમાં એસેન્ડર મોડ્યુલ, ડીસેન્ડર મોડ્યુલ, પ્રોપલ્શન મોડ્યુલ, ટ્રાન્સફર મોડ્યુલ અને રીએન્ટ્રી મોડ્યુલ હશે. દરેક મોડ્યુલનું અલગ કાર્ય હશે.
- Propulsion Module: તે ચંદ્રયાન-3 જેવું હશે. પ્રોપલ્શન મોડ્યુલ ચંદ્રયાન-4ને વિભાજન પહેલા ચંદ્રની ભ્રમણકક્ષામાં માર્ગદર્શન આપશે. રોકેટથી અલગ થયા પછી, પ્રોપલ્શન મોડ્યુલ પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષાથી લઈને ચંદ્રની ભ્રમણકક્ષામાં પ્રવેશવા સુધીની દરેક બાબતો માટે જવાબદાર રહેશે.
- Descender Module: આ મોડ્યુલ ચંદ્રયાન-3ના વિક્રમ લેન્ડરની જેમ ચંદ્ર પર ઉતરશે.
- Ascender Module: એકવાર બધા નમૂનાઓ એકત્ર થઈ જાય પછી એસેન્ડર મોડ્યુલ લેન્ડરમાંથી બહાર નીકળી જશે અને પૃથ્વી પર પાછા ફરવાનું શરૂ કરશે. નમૂનાઓ એકત્ર કર્યા પછી, આ મોડ્યુલનું કામ ચંદ્રની સપાટી પરથી ઉડાન ભરીને ટ્રાન્સફર મોડ્યુલ વડે પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષામાં લઈ જવાનું રહેશે.
- Transfer Module: તે એસેન્ડર મોડ્યુલને પકડવા અને તેને ચંદ્રની ભ્રમણકક્ષામાંથી બહાર કાઢવા માટે જવાબદાર રહેશે. કેપ્સ્યુલ ખડક અને માટીના નમૂનાઓ સાથે અલગ થાય તે પહેલાં તે પૃથ્વી પર પરત ફરશે.
- Re-entry Module: આ ચંદ્રની માટી વહન કરતું કેપ્સ્યુલ હશે. પુનઃપ્રવેશ મોડ્યુલ પૃથ્વી પર ચંદ્રના નમૂનાઓને સફળતાપૂર્વક ઉતારવા માટે જવાબદાર રહેશે.
ISRO ચીફે આપી જાણકારી
ISRO ચીફના જણાવ્યા અનુસાર, ભારતનું સૌથી ભારે લોન્ચ વ્હીકલ LVM-3 ત્રણ ઘટકો સાથે લોન્ચ કરવામાં આવશે, જેમાં પ્રોપલ્શન મોડ્યુલ, ડીસેન્ડર મોડ્યુલ અને એસેન્ડર મોડ્યુલનો સમાવેશ થશે. આ 2023માં ચંદ્રયાન-3 મિશન જેવું જ હશે. આ પછી ટ્રાન્સફર મોડ્યુલ અને રી-એન્ટ્રી મોડ્યુલ પોલર સેટેલાઇટ લોન્ચ વ્હીકલ (PSLV) પર લોન્ચ કરવામાં આવશે.
ADVERTISEMENT