થશે ચંદ્ર પર જીત… Chandrayaan 3 ની સોફ્ટ લેંડિંગ માટે 3 સૌથી મોટા પડકારો

નવી દિલ્હીઃ આજનો દિવસ ભારત માટે ઐતિહાસિક બનવા જઈ રહ્યો છે. ચંદ્રયાન-3 (Chandrayaan 3)નું લેન્ડર આજે સાંજે 5:45 વાગ્યે ચંદ્ર તરફ જવાનું શરૂ કરશે અને ઈસરો (ISRO) સાંજે 6:45 વાગ્યે તેનું સોફ્ટ લેન્ડિંગ કરશે. જો ચંદ્રયાન-3ના લેન્ડર વિક્રમનું સોફ્ટ લેન્ડિંગ સફળ થશે તો રોવર પ્રજ્ઞાન તેમાંથી બહાર આવશે અને ચંદ્ર પર ચાલશે અને ત્યાંના પાણી અને વાતાવરણ વિશે માહિતી આપશે. પાણી અથવા બરફ સિવાય, અન્ય ઘણા કુદરતી સંસાધનો પણ ચંદ્ર પર મળી શકે છે, પરંતુ ચંદ્ર પર સોફ્ટ લેન્ડિંગના ઘણા પડકારો છે.

ઈસરોએ દાવો કર્યો છે કે સુરક્ષિત ઉતરાણ માટે મજબૂત વ્યવસ્થા છે. ઈસરોની આશાઓ પોતાની જગ્યાએ છે, પરંતુ ચંદ્રયાન-3ના લગભગ એક મહિના બાદ રશિયાનું લુના-25 ચંદ્ર પર ક્રેશ થયું હતું. લગભગ 47 વર્ષ પછી જ્યારે ચંદ્ર પર મિશન ગયું તો માત્ર રશિયા જ નહીં પરંતુ સમગ્ર વિશ્વના વૈજ્ઞાનિકો ચોંકી ગયા.

ઈસરોએ પણ લુના-25ના પ્રક્ષેપણ પર રશિયાને અભિનંદન પાઠવ્યા હતા. અને ભારતનું ચંદ્રયાન 3 આગામી ટેસ્ટ આપવાનું છે. ભલે રેસમાં હવે માત્ર ભારત જ બચ્યું છે, પરંતુ ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર સોફ્ટ લેન્ડિંગ કરવામાં કોઈ દેશ સફળ થયો નથી, તેથી ભારત માટે પણ પડકાર મોટો છે.

ચંદ્રયાન 3 માટે આ ત્રણ મહત્વપૂર્ણ પડકારો છે…

– પહેલો પડકાર લેન્ડરની ગતિને નિયંત્રિત કરવાનો છે. છેલ્લી વખત લેન્ડર વધુ સ્પીડના કારણે ક્રેશ થયું હતું.
– આ સિવાય લેન્ડર ચંદ્રયાન-3 માટે બીજો પડકાર એ છે કે લેન્ડિંગ વખતે લેન્ડર સીધુ રહે.
– તે જ સમયે, લેન્ડર માટે ત્રીજો પડકાર તેને તે જ સ્થાન પર લેન્ડ કરવાનો છે, જે ઇસરોએ પસંદ કર્યું છે. ગત વખતે ચંદ્રયાન-2 ઉબડખાબડ જગ્યાએ અથડાવાને કારણે ક્રેશ થયું હતું.

Asia Cup 2023: સંપૂર્ણ ફિટ ના હોવા છતા ટીમ ઈંડિયામાં સિલેક્શન, KL રાહુલ પર આટલી મહેરબાની કેમ?

ISRO ચંદ્રયાન-3ની ગતિ અને દિશા પર સતત નજર રાખી રહ્યું છે. આ માટે લાઈવ ટ્રેકર પણ લોન્ચ કરવામાં આવ્યું છે. આ લાઈવ ટ્રેકર દ્વારા તમે જોઈ શકો છો કે ચંદ્રયાન-3 હાલમાં અવકાશમાં ક્યાં છે. ચંદ્રયાન-3ના લેન્ડિંગનું જીવંત પ્રસારણ 23 ઓગસ્ટ, 2023ના રોજ સાંજે 5.27 વાગ્યે શરૂ થશે. આ ઈસરોની વેબસાઈટ પર છે… ઈસરોની વેબસાઈટ… “https://www.isro.gov.in/”, યુટ્યુબ પર… “https://www.youtube.com/watch?v=DLA_64yz8Ss” , ફેસબુક પર… “https://www.facebook.com/ISRO”, અથવા ડીડી નેશનલ ટીવી ચેનલ પર જોઈ શકાય છે.

રશિયાનું લુના-25 મિશન કેમ નિષ્ફળ થયું, આ કારણ આપવામાં આવ્યું

સવાલ એ છે કે રશિયાનું લુના-25 કેમ ક્રેશ થયું? રશિયાની સ્પેસ એજન્સી રોસકોસમોસ અનુસાર, લુના-25ને ચંદ્રની સૌથી નજીકની ભ્રમણકક્ષામાં લઈ જવાનું હતું, પરંતુ તે અનિયંત્રિત રીતે તે ભ્રમણકક્ષામાંથી બહાર નીકળી ગયું હતું. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે રશિયન એજન્સી રોસકોસમોસના કમ્પ્યુટરમાં આવી ખામી સર્જાઈ હતી, જેના કારણે લુના 25 સાથેનો સંપર્ક તૂટી ગયો હતો અને તે 2019માં ભારતનું ચંદ્રયાન-2 જે રીતે ક્રેશ થયું હતું તે રીતે ક્રેશ થયું હતું. લુના-25 ક્રેશ થયા પછી, રશિયાની સ્પેસ એજન્સીએ એક નિવેદન જારી કરીને કહ્યું કે લેન્ડર ખોટી ભ્રમણકક્ષામાં ગયું અને પછી ચંદ્રની સપાટી સાથે અથડાયા પછી તેનું મૃત્યુ થયું. જો લુના-25 ક્રેશ ન થયું હોત તો આજે કે કાલે રશિયા આવું કરનાર પ્રથમ દેશ બની શક્યું હોત.

અમેરિકા, રશિયા, ચીન પણ તેમના સ્પેસક્રાફ્ટને દક્ષિણ ધ્રુવ પર ઉતારી શક્યા નથી

રશિયાની નિષ્ફળતાને પાછળ છોડીને જો ISRO લેન્ડર વિક્રમ અને તેની અંદર રહેલા રોવર પ્રજ્ઞાનને ચંદ્ર પર ઉતારશે તો ભારત ઈતિહાસ રચશે. અમેરિકા, રશિયા, ચીનના વૈજ્ઞાનિકો પણ તેમના અવકાશયાનને ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર લેન્ડ કરી શક્યા નથી જ્યાં ખડકો અને ખાઈ છે.

ચંદ્રયાન 3 મિશનને 14 દિવસ સુધી ચલાવશે

જો લેન્ડર વિક્રમનું સોફ્ટ લેન્ડિંગ સફળ થશે, તો રોવર પ્રજ્ઞાન તેમાંથી બહાર આવશે અને 500 મીટર સુધીના વિસ્તારમાં ચાલશે અને ઇસરોને ત્યાંના પાણી અને વાતાવરણ વિશે જણાવશે. લેન્ડર વિક્રમ આજે લેન્ડિંગ સાથે પોતાનું કામ શરૂ કરશે. ચંદ્ર પરનો એક દિવસ પૃથ્વી પરના 14 દિવસ બરાબર છે. આ કારણે ચંદ્રયાન-3 મિશન 14 દિવસ સુધી ચંદ્રની સપાટી પર સંશોધન કરશે.