નવી દિલ્હી : કોવિડ-19ના ત્રણ વર્ષ બાદ ચીનમાં ફરી એક રહસ્યમય રોગ ફેલાઈ રહ્યો છે. આ વખતે બાળકો બીમાર પડી રહ્યા છે. તેઓ ફલૂ જેવા રોગથી પીડિત છે. શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થાય છે. આ દરમિયાન પક્ષીઓમાં ફેલાતા H9N2 વાયરસનું નામ પણ સામે આવી રહ્યું છે. ચીન તરફથી ફરી એકવાર નવો ખતરો ઉભો થતો જોવા મળી રહ્યો છે. ઉત્તર ચીનમાં બાળકોમાં ન્યુમોનિયા જેવી બીમારી ફેલાઈ રહી છે. જેના કારણે તેને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ પડી રહી છે. વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન (WHO) એ આ સંદર્ભમાં ચીન પાસેથી માહિતી માંગી હતી.
ADVERTISEMENT
ચીને જવાબ આપતા કહ્યું કે, બાળકોમાં ન્યુમોનિયાના કેસમાં વધારો એ ‘અસામાન્ય’ કે ‘નવો રોગ’ નથી. ચીને કહ્યું છે કે, કોવિડ પ્રતિબંધો હટાવવાને કારણે ફ્લૂ જેવી બીમારીઓ વધી રહી છે. ચીનમાં ફેલાતા આ રોગને લઈને ભારતમાં પણ એલર્ટ છે. કેન્દ્રીય આરોગ્ય મંત્રાલયે શુક્રવારે જણાવ્યું હતું કે, ઉત્તર ચીનમાં બાળકોમાં H9N2 કેસ અને શ્વસન રોગોના કેસોના ફેલાવા પર નજીકથી નજર રાખવામાં આવી રહી છે. આ રોગ ચીનમાં ઓક્ટોબરથી ફેલાવા લાગ્યો હતો. પરંતુ હવે દરરોજ સાત હજારથી વધુ કેસ નોંધાઈ રહ્યા છે.
જો કે કેન્દ્ર સરકારનું કહેવું છે કે, ચીનમાં ફેલાતા H9N2 વાયરસથી ભારતને ઓછો ખતરો છે. આરોગ્ય મંત્રાલયે એમ પણ કહ્યું કે WHOને અત્યાર સુધી નોંધાયેલ H9N2 વાયરસ માનવથી મનુષ્યમાં ફેલાય તેવી શક્યતા છે અને તેનો મૃત્યુદર ઓછો છે.
પરંતુ આ H9N2 વાયરસ શું છે?
બર્ડ ફ્લૂ અથવા એવિયન ફ્લૂ એ એક પ્રકારનો ઈન્ફલ્યુએન્ઝા વાયરસ છે. H9N2 આ ઈન્ફલ્યુએન્ઝા A વાયરસનો પેટા પ્રકાર છે. માત્ર પક્ષીઓ જ નહીં પણ માણસો પણ આનાથી સંક્રમિત થઈ શકે છે. H9N2 વાયરસ પ્રથમ વખત 1966માં અમેરિકામાં દેખાયો હતો. પછી આ વાયરસ જંગલી ટર્કી પક્ષીઓના ટોળામાં જોવા મળ્યો. અમેરિકાના નેશનલ સેન્ટર ફોર બાયોટેક્નોલોજી ઇન્ફોર્મેશન (NCBI) અનુસાર, H9N2 વાયરસ વિશ્વભરમાં જંગલી પક્ષીઓમાં જોવા મળે છે, પરંતુ કેટલાક વિસ્તારોમાં તે પોલ્ટ્રી ફાર્મના પક્ષીઓમાં પણ જોવા મળે છે. આ આગામી રોગચાળાનું કારણ બની શકે છે!
NCBIના એક સંશોધન મુજબ WHO દ્વારા, H9N2 વાયરસ ફ્લૂ જેવી આગામી રોગચાળાનું કારણ બની શકે છે. WHO માને છે કે જ્યારે એવિયન ઈન્ફલ્યુએન્ઝા વાયરસ પોલ્ટ્રી ફાર્મમાં ફેલાય છે, ત્યારે તે માનવોમાં પણ ફેલાવાનું જોખમ વધારે છે.
માનવીઓ માટે કેટલું જોખમ છે?
એવું માનવામાં આવે છે કે, H9N2 વાયરસથી મનુષ્યને ચેપ લાગવાનું જોખમ ઓછું છે, પરંતુ આ એટલા માટે પણ હોઈ શકે છે કારણ કે તેના લક્ષણો ખૂબ જ હળવા હોય છે અને તેના કારણે ઘણી વખત તેની જાણ પણ થતી નથી. હોંગકોંગ, ચીન, બાંગ્લાદેશ, પાકિસ્તાન, ભારત અને ઇજિપ્તમાં અહેવાલ. 1998માં હોંગકોંગમાં મનુષ્યોને ચેપ લાગવાનો પ્રથમ કેસ નોંધાયો હતો. આ વાયરસ સૌથી વધુ પોલ્ટ્રી ફાર્મમાં ફેલાય છે. 2008 અને 2011 ની વચ્ચે, આ વાયરસ બાંગ્લાદેશના પોલ્ટ્રી ફાર્મમાં ખતરનાક રીતે ફેલાયો. તેણે 2014 થી 2016 દરમિયાન મ્યાનમારમાં અને 2017માં બુર્કિના ફાસોમાં હલચલ મચાવી હતી.
ભારતમાં પહેલો કેસ ક્યારે આવ્યો?
ફેબ્રુઆરી 2019માં મહારાષ્ટ્રના મેલઘાટ જિલ્લાના કોરકુ જનજાતિના બે વર્ષના બાળકનું મોત થયું હતું. આ પછી નજીકના 93 ગામોમાંથી સેમ્પલ લેવામાં આવ્યા હતા.સેમ્પલની તપાસ કર્યા બાદ જાણવા મળ્યું હતું કે જે બાળકનું મૃત્યુ થયું છે તે H9N2 વાયરસથી સંક્રમિત છે. બાળકને બે દિવસથી તાવ, ઉધરસ, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ અને દૂધ પીવામાં તકલીફ થઈ રહી હતી.
શું ભારતને અત્યારે કોઈ ખતરો છે?
હાલમાં એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે, ચીનમાં ફેલાતા આ રોગની ભારત પર કોઈ અસર થશે નહીં. જોકે, રામ મનોહર લોહિયા હોસ્પિટલના ડૉ. અજય શુક્લાએ ન્યૂઝ એજન્સીને જણાવ્યું કે ચીનમાં બાળકોમાં જે રોગ ફેલાઈ રહ્યો છે તે માયકોપ્લાઝમા બેક્ટેરિયલ ચેપનો કેસ હોઈ શકે છે. તેમણે કહ્યું, કોવિડના સમયમાં ચીનમાં સૌથી કડક લોકડાઉન લાદવામાં આવ્યું હતું અને તેના કારણે લોકોની રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી પડી હતી. આખી દુનિયા આ સ્થિતિને ગંભીરતાથી જોઈ રહી છે. અત્યાર સુધી ભારતને વધારે અસર થઈ નથી. જો ભારતમાં કંઈપણ જાણ થાય છે તો આપણે સાવચેત રહેવું પડશે.
ADVERTISEMENT