સંસ્કૃતિનો મજાક, તથ્યો સાથે છેડછાડ અને ખરાબ ડાયલોગ…’, રિલીઝ સાથે જ વિવાદોમાં ફસાઈ ‘આદિપુરુષ’

નવી દિલ્હી: શુક્રવારે, ‘આદિપુરુષ’ ફિલ્મ મોટા પડદા પર દેખાઈ. આ પ્રભાસની બહુપ્રતિક્ષિત ફિલ્મ હતી જે એસએસ રાજામૌલીની ‘બાહુબલી’ માંથી બહાર આવ્યા પછી પાન ઈન્ડિયા સ્ટાર બન્યા હતા, જેમાં ચાહકો પ્રભાસને ‘મહેન્દ્ર બાહુબલી’માંથી શ્રી રામ બનતા જોવા માંગતા હતા. જો કે કૃતિ સેનનને સીતા તરીકે કાસ્ટ કરવા અંગે પહેલાથી જ મિશ્ર પ્રતિક્રિયાઓ આવી હતી, જ્યારે લક્ષ્મણ અને હનુમાનની કાસ્ટિંગ પણ પ્રશ્નો હતા.

600 કરોડના ખર્ચે બનેલી આ મલ્ટીસ્ટારર ફિલ્મ શુક્રવારે રિલીઝ થઈ ત્યારે ફર્સ્ટ ડે અને ફર્સ્ટ શો પૂરો થયા બાદ પહેલાથી જ ફિલ્મને લગતા વિવાદો સોશિયલ મીડિયા પર પહોંચી ગયા હતા. ડાયલોગ્સની મજાક ઉડાવવામાં આવી, કોસ્ચ્યુમના મીમ્સ બનાવવામાં આવ્યા, એક્ટિંગ-વીએફએક્સની મજાક ઉડાવવામાં આવી અને મામલો ત્યાં સુધી પહોંચ્યો કે ફિલ્મનો વિવાદ કોર્ટના આરે પહોંચ્યો.

દિલ્હીમાં ફિલ્મ વિરુદ્ધ અરજી થઈ
આ ફિલ્મ પર પ્રતિબંધ મૂકવાની માગણી કરતી અરજી દિલ્હી હાઈકોર્ટમાં દાખલ કરવામાં આવી છે. દિલ્હી હાઈકોર્ટમાં પિટિશન દાખલ કરીને ફિલ્મ પર પ્રતિબંધ મૂકવાની માંગ સાથે ફિલ્મને સેન્સર બોર્ડ દ્વારા આપવામાં આવેલ સર્ટિફિકેટ ન આપવાનો આદેશ આપવાની પણ માંગ કરવામાં આવી છે.

હિન્દુ સેનાના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ વિષ્ણુ ગુપ્તા દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલી અરજીમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે આ ફિલ્મ રામાયણમાં ભગવાન રામની મજાક ઉડાવવામાં આવી છે. આ ફિલ્મ દ્વારા આપણી સંસ્કૃતિની મજાક
ઉડાવવામાં આવી છે. અરજીમાં મા સીતા, શ્રી રામ, હનુમાન અને રાવણ સાથે જોડાયેલા આવા અનેક દ્રશ્યો હટાવવાની માંગ કરવામાં આવી છે. જેના કારણે હિન્દુઓની ભાવનાઓને ઠેસ પહોંચી છે.

કાઠમંડુમાં પ્રતિબંધિત
બીજી તરફ નેપાળની રાજધાની કાઠમંડુના સિનેમાઘરોમાં પૌરાણિક ફિલ્મ ‘આદિપુરુષ’ની રિલીઝને રોકી દેવામાં આવી છે. શહેરના મેયરે નિર્માતાઓને ભૂલ સુધારવા અને સીતાના જન્મસ્થળ વિશે સાચી માહિતી આપવા જણાવ્યું છે. મેયરે ફેસબુક પર લખ્યું છે કે જ્યાં સુધી દક્ષિણ ભારતીય ફિલ્મ ‘આદિપુરુષ’માં સમાવિષ્ટ ‘જાનકી ભારત કી બેટી હૈ’ લાઇનને નેપાળ જ નહીં, ભારતમાં પણ દૂર કરવામાં નહીં આવે ત્યાં સુધી હિન્દી ફિલ્મ કાઠમંડુ મેટ્રોપોલિટન સિટી (sic)માં પ્રદર્શિત થઈ શકશે નહીં.

નેપાળના ફિલ્મ સર્ટિફિકેશન બોર્ડે એમ પણ કહ્યું કે સિનેમાઘરોમાં ફિલ્મ બતાવવાની પરવાનગી ત્યારે જ આપવામાં આવશે જ્યારે ‘સીતા ભારતની દીકરી છે’ એવો ડાયલોગ બદલવામાં આવશે. પૌરાણિક ગ્રંથો અનુસાર, સીતાનો જન્મ નેપાળમાં સ્થિત જનકપુરમાં થયો હોવાનું માનવામાં આવે છે. પોતાની ફેસબુક પોસ્ટમાં મેયરે મેકર્સને ત્રણ દિવસમાં ડાયલોગ બદલવા માટે કહ્યું છે.

હવે જાણો, ‘આદિપુરુષ’ પર ક્યારે ક્યારે થયો વિવાદ
જ્યારે આદિપુરુષના નિર્માણની વાત સામે આવી ત્યારે તેના પ્રશંસકોમાં ઘણો ઉત્સાહ જોવા મળ્યો હતો, પરંતુ ધીમે-ધીમે વાત જ્યારે ટીઝર અને પાત્રોના વિઝ્યુઅલાઈઝેશન સુધી આવવા લાગી ત્યારે વિવાદો શરૂ થતા ગયા. ફિલ્મ પહેલા પણ કોર્ટના ચક્કર લગાવી ચુકી છે.

ટ્રેલર લોન્ચ થયા બાદ વિવાદ થયો હતો
આદિપુરુષ ફિલ્મનું ટ્રેલર લોન્ચ થયા બાદ વિવાદ ઉભો થયો હતો, જેમાં રામ, સીતા, હનુમાન અને રાવણના પાત્રો અને દેખાવ પર ઘણી સંસ્થાઓએ વાંધો ઉઠાવ્યો હતો. આ તમામ વિવાદો બાદ ઓમ રાઉતે ફિલ્મની રિલીઝ ડેટ લંબાવી હતી.

વર્ષ 2022માં પણ વિવાદ થયો હતો
ફિલ્મ ‘આદિપુરુષ’ને લઈને વિવાદ 2022ના અંતમાં જ શરૂ થયો હતો. ઉત્તર પ્રદેશના જૌનપુરમાં જ્યુડિશિયલ મેજિસ્ટ્રેટ આશુતોષ સિંહે એડવોકેટ હિમાંશુ શ્રીવાસ્તવની ફરિયાદ પર ફિલ્મ ‘આદિપુરુષ’ના નિર્માતા ઓમ રાઉત, પ્રભાસ, સૈફ અલી ખાન સહિત પાંચ લોકો વિરુદ્ધ ફરિયાદ દાખલ કરી હતી. કહેવાય છે કે ફિલ્મના ટ્રેલરમાં ભગવાન રામ, સીતા, હનુમાનજી અને રાવણનું અભદ્ર ચિત્રણ કરવામાં આવ્યું છે. ધાર્મિક લાગણીઓને ઠેસ પહોંચી છે.

પોસ્ટર અંગે ફરિયાદ કરવામાં આવી હતી
મુંબઈ હાઈકોર્ટના એડવોકેટ આશિષ રાય અને પંકજ મિશ્રા દ્વારા આદિપુરુષના નવા પોસ્ટર સામે ફરિયાદ દાખલ કરવામાં આવી હતી. ફરિયાદમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે ફિલ્મ નિર્માતાએ હિન્દી ધર્મગ્રંથ ‘રામચરિતમાનસ’ના પાત્રને અયોગ્ય રીતે દર્શાવ્યું છે. બોલિવૂડ ફિલ્મ ‘આદિપુરુષ’ના નવા રિલીઝ થયેલા પોસ્ટરમાં હિન્દુ ધર્મ સમાજની ધાર્મિક લાગણીઓને ઠેસ પહોંચાડવામાં આવી છે. ભારતીય દંડ સંહિતાની કલમ 295 (A), 298, 500, 34 હેઠળ એફઆઈઆર નોંધવાની માંગ સાથે આ ફરિયાદ દાખલ કરવામાં આવી હતી.

ફરિયાદમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે હિંદુ ધર્મના પવિત્ર ગ્રંથ રામચરિતમાનસ મર્યાદા પુરુષોત્તમ શ્રી રામના જીવન ચરિત્ર પર બોલિવૂડ ફિલ્મ ‘આદિપુરુષ’ બનાવવામાં આવી છે. સનાતની ધર્મ ઘણા યુગોથી આ પવિત્ર ગ્રંથ “રામચરિતમાનસ” ને અનુસરે છે. મર્યાદા પુરૂષોત્તમ ભગવાન શ્રી રામચંદ્રજી અને “રામચરિતમાનસ”માં ઉલ્લેખિત તમામ પૂજનીય પાત્રોનું હિન્દુ ધર્મમાં વિશેષ મહત્વ છે. ફરિયાદીએ જણાવ્યું હતું કે બોલિવૂડ ફિલ્મ આદિપુરુષના રિલીઝ પોસ્ટરમાં રામાયણના તમામ કલાકારોને જનોઈ ધારણ કર્યા વિના બતાવવામાં આવ્યા છે. જે ખોટું છે.

આ ફિલ્મ રામાયણથી અલગ છે
જણાવી દઈએ કે ઓમ રાઉત દ્વારા બનાવવામાં આવેલ રામાયણ સંપૂર્ણપણે અલગ છે. ‘આદિપુરુષ’માં પાત્રોના નામ પણ અલગ રાખવામાં આવ્યા છે. મર્યાદા પુરુષોત્તમ રામને રાઘવ તરીકે સંબોધવામાં આવ્યા છે. જ્યારે સીતાનું નામ જાનકી અને લક્ષ્મણનું શેષ તરીકે ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યું છે. હનુમાનને બધા બજરંગ બલી કહે છે.

VFX ખૂબ નબળું છે
જંગલમાં રહેતા રાઘવ, જાનકી અને શેષ ઝૂંપડીમાં રહેતા નથી, પરંતુ ગુફામાં રહે છે. નદીમાં વાંસની હોડી બનાવીને સવારી કરે છે. ફિલ્મના VFX પણ નબળા છે. એક દ્રશ્યમાં, તમે રાઘવને જંગલમાં કેટલાક પ્રપંચી રાક્ષસો સામે લડતા જોશો, જે હેરી પોટર મૂવીઝમાં જોવા મળતા વેમ્પાયર જેવા દેખાતા હોય છે. રાઘવ સાથે તેની લડાઈ જોવી એ ઓછી રોમાંચક અને વધુ રમુજી છે.

ડાયલોગ સ્તરહીન છે
રાવણની લંકા સોનાથી પણ ઓછી કાળા પથ્થરની બનેલી લાગે છે. આ સાથે ફિલ્મની સૌથી મોટી ખામી તેના ડાયલોગ્સ છે. ઈન્ટરનેટની ભાષામાં આ સમયે જેમને ‘છપરી’ કહેવામાં આવી રહ્યા છે.

આવી ‘રામાયણ’ 50 વર્ષ સુધી નહીં બનેઃ પ્રેમ સાગર
ફિલ્મ રિલીઝ થયા બાદ રામાનંદ સાગરના પુત્ર પ્રેમ સાગરે પણ એક વીડિયો શેર કરીને ‘રામાયણ’ પર પોતાના દિલની વાત શેર કરી છે. તેમણે કહ્યું, ‘પપ્પાનો જન્મ ‘રામાયણ’ બનાવવા માટે થયો હતો, તેમને ‘રામાયણ’ ફરીથી લખવા માટે આ ધરતી પર મોકલવામાં આવ્યા હતા. ‘વાલ્મીકિજીએ શ્લોકોમાં લખ્યું હતું, તુલસીદાસજીએ અવધ ભાષામાં લખ્યું હતું અને પપ્પાએ ઈલેક્ટ્રોનિક યુગમાં લખ્યું હતું.’ રામાનંદ સાગરનું ‘રામાયણ’ એવું મહાકાવ્ય હતું જેનો વિશ્વએ અનુભવ કર્યો છે. તે લોકોના હૃદયમાંથી ક્યારેય દૂર થઈ શકે નહીં. તે કહે છે કે ‘જ્યારે રામાયણ પસંદ કરવામાં આવી, ત્યારે મેં મારા પિતાને પૂછ્યું કે ‘રામાયણ’ ક્યાં સુધી આ સ્તર પર રહેશે, તેમણે કહ્યું કે આવી ‘રામાયણ’ 50 વર્ષ સુધી નહીં બને.

‘ત્રેતાયુગની વાર્તા, કલિયુગી સંવાદ’
આદિપુરુષ’ની કથા ત્રેતાયુગની છે. જેને ફિલ્મના નિર્માતાઓએ તેમના વિચિત્ર ડાયલોગ્સથી કલયુગી બનાવી દીધી છે. આ તેની સૌથી મોટી ભૂલ છે. ફિલ્મના પાત્રોને સાંભળ્યા પછી તમને એવું નહીં લાગે કે તમે રામાયણની વાર્તા જોઈ રહ્યા છો. ભગવાન રામ મર્યાદા પુરુષોત્તમ હતા. રાવણ જ્ઞાની હતો. તેના અને તેની સાથેના પાત્રોના મોઢેથી વિચિત્ર વાતો સાંભળીને અજીબ લાગવા માંડે છે. એ જમાનામાં ‘જે અમારી બહેનોને અડશે, એમની લંકા લગાવી દઈશું’ એવી વાત કોઈ નહોતું કરતું. કદાચ ફિલ્મની પટકથા અને સંવાદો લખનાર મનોજ મુન્તાશીર આ વાત ભૂલી ગયા હતા. અથવા તેણે સંશોધન બિલકુલ કર્યું નથી. કારણ કે રામાયણને ‘ફંકી’, ‘મોર્ડન’ અને ‘રિલેટેબલ’ બનાવવાની પ્રક્રિયામાં મેકર્સે મોટી ભૂલ કરી છે.