બેસ્ટ બેકરી કાંડના બંને આરોપીને મુંબઈ સેશન્સ કોર્ટે નિર્દોષ જાહેર કર્યા,10 વર્ષથી હતા જેલમાં

નવી દિલ્હી: મુંબઈની સેશન્સ કોર્ટે ગુજરાતના 2002ના બેસ્ટ બેકરી કેસમાં બે આરોપીઓ હર્ષદ રાવજીભાઈ સોલંકી અને મફત મણીલાલ ગોહિલને નિર્દોષ જાહેર કર્યા છે. આ કૌભાંડમાં 14 લોકોના મોત થયા હતા. આ મામલે 21 લોકો સામે કેસ નોંધવામાં આવ્યો હતો. જોકે પુરાવાના અભાવે વડોદરા કોર્ટે 2003માં તમામને નિર્દોષ જાહેર કર્યા હતા. આ પછી 2004માં સુપ્રીમ કોર્ટે રિવ્યુ પિટિશન પર સુનાવણી કરતા મામલો મહારાષ્ટ્રમાં ટ્રાન્સફર કર્યો હતો.

24 ફેબ્રુઆરી 2006ના રોજ મુંબઈની કોર્ટે 9 આરોપીઓને દોષિત ઠેરવ્યા હતા. તેને આજીવન કેદની સજા ફટકારવામાં આવી હતી. જ્યારે બાકીના 8 આરોપીઓને કોર્ટે નિર્દોષ જાહેર કર્યા હતા. તે સમય સુધી આ કેસમાં ચાર આરોપીઓ ફરાર હતા, જેઓ 2013માં પકડાયા હતા. નીચલી અદાલતના નિર્ણયને બોમ્બે હાઈકોર્ટમાં પડકારવામાં આવ્યો હતો. જુલાઈ 2012 માં, હાઈકોર્ટે નવ દોષિતોમાંથી ચાર – સંજય ઠક્કર, બહાદુર સિંહ ચૌહાણ, સનાભાઈ બારિયા અને દિનેશ રાજભરની આજીવન કેદની સજાને સમર્થન આપ્યું હતું. જ્યારે બાકીના પાંચ- રાજુ બારિયા, પંકજ ગોસાવી, જગદીશ રાજપૂત, સુરેશ ઉર્ફે લાલુ અને શૈલેષ તડવીને નિર્દોષ જાહેર કરવામાં આવ્યા હતા.

આ કેસમાં 2013માં ચાર ફરાર આરોપીઓની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. ચારમાંથી બે આરોપીઓ ટ્રાયલ દરમિયાન મૃત્યુ પામ્યા છે. બાકીના બે આરોપી – હર્ષદ રાવજીભાઈ સોલંકી અને મફત મણીલાલ ગોહિલ 10 વર્ષથી જેલમાં છે. તેનો કેસ મુંબઈની વિશેષ અદાલતમાં ચાલી રહ્યો હતો. હવે તેને પણ નિર્દોષ જાહેર કરવામાં આવ્યો છે.

બેસ્ટ બેકરી કેસ શું છે?
27 ફેબ્રુઆરી, 2002ના રોજ સાબરમતી એક્સપ્રેસના એક ડબ્બામાં આગ લાગી હતી. આ પછી સમગ્ર રાજ્યમાં રમખાણો ફાટી નીકળ્યા હતા. 1 માર્ચ 2002ના રોજ વડોદરાના હનુમાન ટેકરી વિસ્તારમાં આવેલી બેસ્ટ બેકરીમાં ટોળાએ આગ લગાવી દીધી હતી.એવો દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે કે ટોળાએ બેકરીને આગ લગાડતા પહેલા લૂંટ કરી હતી. આ બેકરી શેખ પરિવારની હતી. આ આગમાં બેકરી ચલાવતા શેખ પરિવાર સહિત 14 લોકો માર્યા ગયા હતા.

જ્યારે બધા સાક્ષીઓ ફરી ગયા
આ મામલામાં બેકરી માલિકની પુત્રી ઝહીરા શેખે 21 લોકો સામે કેસ દાખલ કર્યો હતો. તેની સુનાવણી 9 મે 2003ના રોજ વડોદરાની ફાસ્ટટ્રેક કોર્ટમાં શરૂ થઈ હતી. પરંતુ કોર્ટમાં, ઝાહિરા શેખ સહિતના મોટાભાગના સાક્ષીઓ તેમના નિવેદનોથી ફરી ગયા હતા. 27 જૂન 2003ના રોજ કોર્ટે પોતાનો ચુકાદો આપ્યો અને તમામ 21 આરોપીઓને નિર્દોષ જાહેર કર્યા. કોર્ટે કહ્યું કે ટોળાએ બેકરી પર હુમલો કર્યો હતો તેમાં કોઈ શંકા નથી, પરંતુ તે સાબિત કરવા માટે કોઈ પુરાવા નથી.

સાક્ષીઓએ કહ્યું – અમને ધમકી આપવામાં આવી હતી
કોર્ટના ચુકાદાના થોડા દિવસો પછી, ઝાહિરા શેખ સહિત કેટલાક સાક્ષીઓએ દાવો કર્યો હતો કે તેમને કેટલાક લોકો દ્વારા ડરાવવામાં આવ્યા હતા, તેથી તેઓએ કોર્ટમાં તેમના નિવેદનો બદલવા પડ્યા હતા. આ પછી સરકારની ટીકા થઈ ત્યારે આરોપીઓની મુક્તિને ગુજરાત હાઈકોર્ટમાં પડકારવામાં આવી હતી.પરંતુ જાન્યુઆરી 2004માં હાઈકોર્ટે સરકારની આ અપીલને ફગાવી દીધી હતી કે તેમાં કોઈ યોગ્યતા નથી. હાઈકોર્ટે ઝાહિરા શેખે મીડિયાને આપેલા નિવેદનો પર પણ શંકા વ્યક્ત કરી હતી. ઝાહિરા શેખે મીડિયામાં જણાવ્યું હતું કે ધમકી મળ્યા બાદ તેણે પોતાનું નિવેદન બદલી નાખ્યું હતું. તેના પર હાઈકોર્ટે કહ્યું હતું કે, ‘એવું લાગે છે કે સાક્ષી ઝાહિરા શેખ દ્વારા કેટલાક લોકોને બદનામ કરવાનું ષડયંત્ર રચવામાં આવી રહ્યું છે.’ તે સમયે કોર્ટે એવી પણ ટીપ્પણી કરી હતી કે ઝાહિરાની ઉંમર માત્ર 19 વર્ષની છે અને તેને રાષ્ટ્રવિરોધી તત્વો સરળતાથી ગેરમાર્ગે દોરી શકે છે.

સુપ્રીમ કોર્ટે ફરી તપાસનો આદેશ આપ્યો
ગુજરાત હાઈકોર્ટમાંથી રાહત ન મળતા ઝહિરા શેખે તેને સુપ્રીમ કોર્ટમાં પડકારી હતી. ઝાહિરાએ ફરીથી દાવો કર્યો કે ધમકીઓને કારણે તેણે પોતાનું નિવેદન બદલ્યું છે. એપ્રિલ 2004માં સુપ્રીમ કોર્ટે બેસ્ટ બેકરી કેસની પુનઃ તપાસનો આદેશ આપ્યો હતો. કોર્ટે આ મામલે યોગ્ય તપાસ ન કરવા બદલ ગુજરાત સરકારને ઠપકો પણ આપ્યો હતો.આ સાથે સુપ્રીમ કોર્ટે મહારાષ્ટ્રમાં કેસની નવેસરથી સુનાવણી હાથ ધરવાના નિર્દેશ પણ આપ્યા હતા. ગુજરાત સરકારે બાદમાં ટ્રાયલને ગુજરાતની બહાર ખસેડવાના સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણય પર પુનર્વિચાર કરવા અપીલ કરી હતી, જેને નકારી કાઢવામાં આવી હતી.

2006માં 9ને દોષિત ઠેરવવામાં આવ્યા હતા
સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશ પર મુંબઈની કોર્ટમાં કેસની સુનાવણી શરૂ થઈ. 24 ફેબ્રુઆરી 2006ના રોજ મુંબઈની કોર્ટે 9 આરોપીઓને દોષિત ઠેરવ્યા હતા. તેને આજીવન કેદની સજા ફટકારવામાં આવી હતી. જ્યારે બાકીના 8 આરોપીઓને કોર્ટે નિર્દોષ જાહેર કર્યા હતા. તે સમય સુધી આ કેસમાં ચાર આરોપીઓ ફરાર હતા, જેઓ 2013માં પકડાયા હતા. નીચલી કોર્ટના નિર્ણયને બોમ્બે હાઈકોર્ટમાં પડકારવામાં આવ્યો હતો. જુલાઈ 2012 માં, હાઈકોર્ટે નવ દોષિતોમાંથી ચાર – સંજય ઠક્કર, બહાદુર સિંહ ચૌહાણ, સનાભાઈ બારિયા અને દિનેશ રાજભરની આજીવન કેદની સજાને સમર્થન આપ્યું હતું. જ્યારે બાકીના પાંચ- રાજુ બારિયા, પંકજ ગોસાવી, જગદીશ રાજપૂત, સુરેશ ઉર્ફે લાલુ અને શૈલેષ તડવીને નિર્દોષ જાહેર કરવામાં આવ્યા હતા.