ઉત્સાહમાં આવીને ભૂલ ન કરી બેસતા: કાર પર ધ્વજ લગાવતા પહેલા જાણી લો નિયમ, નહીંતર થશે જેલ

Independence Day 2024: 15મી ઓગષ્ટ નિમિત્તે આઝાદીની ઉજવણી નિમિત્તે બજારોમાં ઠેર-ઠેર ધ્વજનું વેચાણ થવા લાગ્યું છે. આ સાથે જ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી દ્વારા શરૂ કરવામાં આવેલા 'હર ઘર તિરંગા' અભિયાનમાં પણ લોકો ઉત્સાહપૂર્વક ભાગ લઈ રહ્યા છે. હવે લોકો વાહનોથી લઈને ઘરો સુધી તિરંગો લગાવી રહ્યા છે. પરંતુ, રાષ્ટ્રધ્વજ ફરકાવવાના કેટલાક નિયમો છે, જેના અનુસાર ત્રિરંગો ફરકાવી શકાય છે. તેવી જ રીતે કાર પર તિરંગો લગાવવા અંગે પણ કેટલાક નિયમો છે, જેમાં ભારતના કેટલાક લોકોને જ કાર પર તિરંગો લગાવવાની પરવાનગી આપવામાં આવી છે. આવી સ્થિતિમાં આજે અમે તમને જણાવીશું કે કાર પર કોણ લગાવી શકે છે ધ્વજ...

ભારતમાં તિરંગો ફરકાવવાના નિયમ

ભારતમાં ત્રિરંગો ફરકાવવા સંબંધિત તમામ નિયમો અને નિયમો ફ્લેગ કોડ 2002 હેઠળ આવે છે. આ ફ્લેગ કોડ 26 જાન્યુઆરી 2002 થી લાગુ છે. 2002 પહેલા, તિરંગો ફરકાવવાના નિયમો એમ્બ્લેમ્સ એન્ડ નેમ્સ (અયોગ્ય ઉપયોગ નિવારણ) અધિનિયમ, 1950 અને રાષ્ટ્રીય સન્માનનું અપમાન નિવારણ અધિનિયમ, 1971 હેઠળ આવતા હતા. આ કોડમાં માત્ર અમુક લોકોને જ કાર પર ધ્વજ લગાવવાની છૂટ છે અને આ સિવાય તેઓ નિયમ મુજબ ધ્વજ પણ લગાવી શકે છે. તમને જણાવી દઈએ કે જે લોકો પાસે ધ્વજ લગાવવાની પરવાનગી છે તેઓ જ્યારે પણ જરૂર લાગે ત્યારે તેમની કાર પર ધ્વજ લગાવી શકે છે. ધ્વજ કારની જમણી બાજુએ હોવો જોઈએ. જો કોઈ મહાનુભાવની સાથે અન્ય દેશના કોઈ મહાનુભાવ હોય તો આ સ્થિતિમાં ભારતનો ધ્વજ કારની જમણી બાજુએ અને અન્ય મહાનુભાવના દેશનો ધ્વજ ડાબી બાજુએ મૂકવાનું પ્રવધાન છે.

સજાની જોગવાઈ

ભારતીય ધ્વજ સંહિતા અનુસાર, ભારતીય રાષ્ટ્રધ્વજને ટ્રેન, બોટ કે એરક્રાફ્ટ અથવા અન્ય સમાન વસ્તુના હૂડ, ઉપર અને બાજુઓ અથવા પાછળના ભાગમાં લપેટીને ભારતીય રાષ્ટ્રધ્વજનું અપમાન માનવામાં આવે છે. ભારતીય ધ્વજ સંહિતા અનુસાર જે કોઈ આ કાયદાનું પાલન ન કરે તેને ત્રણ વર્ષ સુધીની જેલની સજા અથવા દંડ અથવા બંને સાથે સજા થઈ શકે છે.

ધ્વજ કોણ ફરકાવી શકે?

હવે ચાલો જાણીએ કોણ ધ્વજ ફરકાવી શકે છે. ભારતના ધ્વજ સંહિતાના નિયમો અનુસાર રાષ્ટ્રપતિ, ઉપરાષ્ટ્રપતિ, રાજ્યપાલ અને લેફ્ટનન્ટ-ગવર્નર, વિદેશી દૂતાવાસના વડા, વડા પ્રધાન, કેબિનેટ પ્રધાન, કેન્દ્રીય રાજ્ય પ્રધાન, મુખ્ય પ્રધાન, અન્ય કેબિનેટ પ્રધાનો ફરકાવી શકે છે. ધ્વજ આ ઉપરાંત લોકસભાના અધ્યક્ષ, રાજ્યસભાના ઉપાધ્યક્ષ, રાજ્ય વિધાન પરિષદોના અધ્યક્ષ, વિધાનસભાના અધ્યક્ષ વગેરે ધ્વજ ફરકાવી શકે છે.

કયા નિયમો બદલાયા છે?

અગાઉ નિયમો અનુસાર માત્ર હાથથી વણેલા અને કાંતેલા ઊન, સુતરાઉ કે રેશમ ખાદીમાંથી બનેલો ધ્વજ ફરકાવી શકાતો હતો અને હવે મશીનથી બનેલો કોટન, ઊન કે રેશમ ખાદીનો ત્રિરંગો પણ ફરકાવી શકાશે. આ સિવાય પોલિએસ્ટરથી બનેલો ત્રિરંગો પણ ફરકાવી શકાય છે. જ્યારે પહેલા સૂર્યોદયથી સૂર્યાસ્ત સુધી ધ્વજ ફરકાવી શકાતો હતો અને હવે રાત્રે પણ ધ્વજ ફરકાવી શકાશે.