Unclaimed Deposits : બેંકોમાં જમા 42 હજાર કરોડ કોના? જો જો ક્યાંક તમે તો તેના હકદાર નથીને…..

Unclaimed Deposits : ભારતની તમામ બેંકોમાં દાવા વગરની થાપણો એટલે કે Unclaimed Depositની થાપણો સતત વધી રહી છે. ગઇકાલે સરકારે સંસદમાં પોતાનો ડેટા રજૂ કર્યો અને તેના અનુસાર માર્ચ 2023 સુધીમાં બેંકોમાં દાવા વગરની થાપણો 42,270 કરોડ રૂપિયા સુધી પહોંચી ગઈ છે. આ પૈસા છે જે અલગ-અલગ બેંકોમાં જમા છે, પરંતુ તેના માટે કોઈ દાવેદાર નથી. ફેબ્રુઆરી 2023 સુધી દાવો ન કરાયેલી રકમનો આ આંકડો રૂ. 35,012 કરોડ હતો.

માર્ચ 2023થી અત્યાર સુધીમાં 28 ટકાનો વધારો

બિઝનેસ સ્ટાન્ડર્ડના રિપોર્ટ અનુસાર, નાણાકીય વર્ષ 2022માં જાહેર અને ખાનગી ક્ષેત્રની બેંકોમાં દાવા વગરની થાપણો 32,934 કરોડ રૂપિયા હતી, પરંતુ તેની સરખામણીમાં માર્ચ 2023ના અંતે આ રકમ વધીને 42,272 કરોડ રૂપિયા થઈ ગઈ છે. જો તે પ્રમાણે જોઈએ તો 28 ટકાનો વધારો થયો છે. સરકાર દ્વારા રજૂ કરાયેલા ડેટા અનુસાર, માર્ચના અંતે જાહેર ક્ષેત્રની બેંકોમાં 36,185 કરોડ રૂપિયાની દાવા વગરની થાપણો હતી, જ્યારે ખાનગી ક્ષેત્રની બેંકોમાં 6,087 કરોડ રૂપિયા હતી.

RBI દ્વારા આપવામાં આવી છે આ સલાહ

નાણા રાજ્ય મંત્રીએ રાજ્યસભામાં એક પ્રશ્નના લેખિત જવાબમાં જણાવ્યું હતું કે, RBIએ દાવો ન કરેલી થાપણોનું પ્રમાણ ઘટાડવા અને યોગ્ય દાવેદારોને આવી થાપણો પરત કરવા માટે ઘણા પગલાં લીધા છે. તેમણે માહિતી આપી હતી કે રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI)ના નિર્દેશ મુજબ, બેંકોએ તેમની વેબસાઈટ પર દસ વર્ષ કે તેથી વધુ સમયથી નિષ્ક્રિય અને નિષ્ક્રિય ખાતાઓમાં દાવા વગરની થાપણોની યાદી પ્રકાશિત કરવી જરૂરી છે ઉપરાંત મૃતક ગ્રાહકોના ઠેકાણા અથવા કાયદેસરના વારસદારોને શોધવાની સલાહ આપવામાં આવી છે.

Unclaimed રકમને કઈ રીતે ક્લેમ કરવી?

RBIના નિયમોને ધ્યાનમાં રાખીને બેંક દ્વારા તેની સત્તાવાર વેબસાઇટ પર લાવારિસ ખાતાઓની માહિતી અપલોડ કરવાનું શરૂ કરી દીધું છે. જેથી ગ્રાહકો આ વેબસાઈટ પરથી માહિતી મળી શકે. ત્યારબાદ તે બેંકની શાખાએ જઈને KYC પ્રક્રિયા પૂરી કરી શકે છે અને પૈસાનો દાવો કરી શકે છે. જેમાં તમારે KYC માટે આઈડી પ્રૂફ, સરનામું અને ફોટો સબમિટ કરવાનો રહેશે. ત્યારબાદ તમે તમારી ઈચ્છા મુજબ ખાતું ચાલુ પણ રાખી શકો છો અથવા તો પૈસા ઉપાડીને તે બંધ પણ કરાવી શકો છો.

અનક્લેઈમ ડિપોઝીટ શું છે?

આ અનક્લેઈમ ડિપોઝીટ શું છે? વિવિધ બેંકો વાર્ષિક ધોરણે ખાતાઓની સમીક્ષા કરે છે. આમાં એ પણ જાણવા મળ્યું છે કે એવા કયા બેંક ખાતા છે જેમાં કોઈ પણ પ્રકારનો વ્યવહાર થયો નથી. જ્યારે છેલ્લા 10 વર્ષ દરમિયાન કોઈપણ થાપણદાર દ્વારા કોઈપણ ખાતામાં કોઈ ભંડોળ જમા કરવામાં આવતું નથી અથવા તેમાંથી કોઈ રકમ ઉપાડવામાં આવતી નથી, તો આ સમયગાળા દરમિયાન ખાતામાં પડેલી રકમને દાવા વગરની થાપણ તરીકે ગણવામાં આવે છે. આ પછી બેંકો પણ આ ગ્રાહકોનો સંપર્ક કરવાનો પ્રયાસ કરે છે.