G20 Summit 2023: 123 એકરમાં ફેલાયું, ત્રણ માળ… જ્યાં થશે G 20ની સમિટ તે ‘ભારત મંડપમ્’ કેવું છે?

G20 Summit 2023: જી-20 સમિટ 9 અને 10 સપ્ટેમ્બરે દિલ્હીમાં યોજાવાની છે. આ સમિટ રાજધાનીના પ્રગતિ મેદાન ખાતે ઇન્ટરનેશનલ એક્ઝિબિશન કમ કન્વેન્શન સેન્ટરમાં યોજાશે. તેને ‘ભારત મંડપમ’ નામ આપવામાં આવ્યું છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ 26 જુલાઈના રોજ ભારત મંડપમનું ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું. ભારત મંડપમ દેશનું સૌથી મોટું સંમેલન કેન્દ્ર છે.

તેનું ઉદ્ઘાટન કરતી વખતે વડાપ્રધાન મોદીએ તેનું નામ ભારત મંડપમ રાખવા પાછળનું કારણ પણ જણાવ્યું. આ નામ ભગવાન બસવેશ્વરના ‘અનુભવ મંડપમ’ પરથી પ્રેરિત છે. પીએમ મોદીએ કહ્યું હતું કે, ‘અનુભવ મંડપમ’નો અર્થ છે ચર્ચા અને સંવાદની લોકશાહી પદ્ધતિ. અનુભવ મંડપમ એટલે પ્રગટ થવું. આજે વિશ્વ સ્વીકારી રહ્યું છે કે ભારત લોકશાહીની માતા છે. ભારત મંડપમના આર્કિટેક્ટ સંજય સિંહે ન્યૂઝ એજન્સીને જણાવ્યું કે તેને ‘દિલ્હીની વિન્ડો’ તરીકે ડિઝાઇન કરવામાં આવી છે. તે વિશ્વની સામે ભારતનો પરંપરાગત વારસો અને વિવિધતા દર્શાવે છે. એક ન્યૂઝ એજન્સીને આપેલા ઈન્ટરવ્યુમાં તેણે કહ્યું કે તેમને વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી તરફથી માત્ર એક જ લાઈનમાં સંદેશ મળ્યો છે કે કન્વેન્શન સેન્ટર ભારતીય મૂળ સાથેનું આધુનિક ઈમારત હોવું જોઈએ.

Salangpur Temple: વિવાદનો અંત? ભીંતચિત્રો સુર્યોદય પહેલા હટાવવા તજવીજ, VHPની બેઠકમાં 5 ઠરાવ કયા?

ભારત મંડપમ કેટલું ભવ્ય છે?

– પ્રગતિ મેદાનના પુનઃવિકાસનું કામ 2017માં શરૂ થયું હતું. તેને નેશનલ પ્રોજેક્ટ હેઠળ વિકસાવવામાં આવી છે. તેના પર 2,700 કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ કરવામાં આવ્યો છે.

– ભારત મંડપમાં દરેક ફ્લોર, દરેક રૂમ અને દરેક જગ્યાએ ભારતીય સંસ્કૃતિ અને પરંપરાની છાપ દેખાય છે.

– આ આખું કન્વેન્શન સેન્ટર 123 એકરમાં ફેલાયેલું છે. આ વિસ્તાર કેટલો મોટો છે, તે સમજી શકાય છે કે તે 26 ફૂટબોલ સ્ટેડિયમ બરાબર છે.

– આમાં સાત નવા એક્ઝિબિશન હોલ બનાવવામાં આવ્યા છે. તેના ત્રીજા માળે એક મોટો હોલ છે, જેમાં સાત હજાર લોકો એકસાથે બેસી શકે છે. તે ઓસ્ટ્રેલિયાના સિડની ઓપેરા હાઉસ કરતા પણ મોટું છે.

– આ ઉપરાંત તેમાં ત્રણ ઓપન એમ્ફીથિયેટર પણ બનાવવામાં આવ્યા છે. આ એમ્ફી થિયેટરમાં એક સાથે ત્રણ હજાર લોકો બેસી શકે છે.

– રિપોર્ટ્સ અનુસાર, આ આખું કન્વેન્શન સેન્ટર 2700 કરોડના ખર્ચે બનાવવામાં આવ્યું છે. માત્ર ભારત મંડપમ પર 750 કરોડનો ખર્ચ કરવામાં આવ્યો છે.

– ભારત મંડપમ લ્યુટિયન્સ દિલ્હીની બાજુમાં છે. તેની ટોચ પર ‘વિંડો ટુ દિલ્હી’ બનાવવામાં આવી છે. અહીંથી ડ્યુટી પાથ, રાષ્ટ્રપતિ ભવન અને ઈન્ડિયા ગેટ દેખાય છે.

– ત્રણ માળ પર બનેલા ભારત મંડપમને સભાઓ, પરિષદો અને પ્રદર્શનો માટે તૈયાર કરવામાં આવ્યું છે. તેમાં VIP રૂમ પણ છે, જે વડાપ્રધાન માટે બનાવવામાં આવ્યો છે.

– પહેલા માળે 18 રૂમ છે, જેનો ઉપયોગ સામાન્ય રીતે કોન્ફરન્સ માટે કરવામાં આવશે. આ સાથે VIP લોન્જ પણ બનાવવામાં આવ્યા છે.

– બીજા માળે બે મોટા હોલ છે. એક સમિટ રૂમ પણ બનાવવામાં આવ્યો છે. આ સાથે, આ ફ્લોર પર એક વિશાળ લાઉન્જ એરિયા પણ છે, જેનો ઉપયોગ જરૂર પડ્યે સમિટ રૂમ તરીકે થઈ શકે છે.

– ત્રીજા અને છેલ્લા માળે એક મોટો હોલ છે. તેમાં ચાર હજાર લોકો બેસી શકશે. તેની બાજુમાં એક ઓપન એમ્ફી થિયેટર બનાવવામાં આવ્યું છે, જેમાં ત્રણ હજાર લોકો બેસી શકે છે. આ રીતે આ હોલમાં એકવારમાં સાત હજાર લોકો બેસી શકશે.

– ભારત મંડપમમાં કાશ્મીર અને ભદોહી (યુપી)ના કારીગરોના હાથથી બનાવેલી કાર્પેટ બિછાવી દેવામાં આવી છે. જ્યાં G-20 સમિટ યોજાશે તે હોલમાં કાશ્મીરી કાર્પેટ પાથરવામાં આવ્યા છે. બહાર ભદોહી કાર્પેટ છે.

– આ સિવાય અહીં પાર્કિંગ માટે પણ મોટી જગ્યા છે. અહીં એક સાથે પાંચ હજાર વાહનો પાર્ક કરી શકાય છે. જેમાંથી ચાર હજાર વાહનો અંડરગ્રાઉન્ડ પાર્કિંગમાં પાર્ક કરી શકાશે.

– તેને આટલું ભવ્ય અને આધુનિક સુવિધાઓથી સજ્જ બનાવવા માટે આર્કિટેક્ટે જર્મની અને ચીનમાં બનેલા કન્વેન્શન સેન્ટરોની મુલાકાત લીધી હતી.

એમાં બીજું શું વિશેષ છે?

– આ બિલ્ડિંગને ‘શંખ’ના આકારમાં ડિઝાઇન કરવામાં આવી છે. તેની દિવાલોમાં પણ ભારતીય સંસ્કૃતિનું પ્રતિબિંબ જોવા મળે છે. દિવાલો પર યોગમુદ્રાઓ બનાવવામાં આવે છે. તંજોર ચિત્રો અને મધુબની કલા તેની દિવાલો પર છે.

– અહીં 116 દેશોના ઈન્ટરનેશનલ સોલર એલાયન્સનું પ્રતીક ‘સૂર્ય દ્વાર’ છે. ‘ફ્રોમ ઝીરો ટુ ઈસરો’ એ ‘પ્રગતિ ચક્ર’ છે જે ભારતીય અવકાશ વિજ્ઞાનની વાર્તા કહે છે. પાંચ મહાન તત્વો છે ‘આકાશ, વાયુ, અગ્નિ, જળ, પૃથ્વી’.

સામાન્ય લોકો ક્યારે આવી શકશે?

– ભારત મંડપમ હજુ સામાન્ય લોકો માટે ખોલવામાં આવ્યું નથી. G-20 સમિટ બાદ તેને સામાન્ય લોકો માટે ખોલવામાં આવશે.